Một vài ghi chú về thị trường cà phê hiện nay (ngày 21/04/2009)

Trong khi những thị trường cà phê kỳ hạn của London và New York tạm nghỉ trong dịp lễ chúa phục sinh và niêm yết những dao động ổn định, người ta đang tự hỏi về những tình hình thắng lợi trong vùng sản xuất cà phê arabica lớn, tại Trung Mỹ và tạ Brazil.

Người ta thường nói dí dỏm rằng, một khi Brazil bị sổ mũi thì thị trường cà phê bị cúm.

Ngày nay, các vùng sản xuất cà phê ở Trung Mỹ và nhất là tại Colombia  đã khuấy động thị trường cà phê, bằng cách niêm yết những chênh lệch giá cao lịch sử, mà chúng ta chưa hề biết trong vòng 12 năm qua. Phải chăng chúng ta đang trong giai đoạn sắp sửa thiếu cà phê? Khi mà các dấu hiệu giảm tiêu thụ đang dần hiện ra tại các quốc gia tiêu thụ cà phê?

Việc tiêu thụ cà phê tại các quốc gia tiêu thụ đang cho thấy một vài dấu hiệu thở dốc, hầu hết là lượng tiêu thụ cà phê arabica chất lượng cao, được cho là cơn khủng hoảng và do thu nhập sút kém hơn là do giảm tiêu thụ loại cà phê này,  người ta đang bàn đến một sự chuyển đổi nhu cầu hướng đến loại cà phê chất lượng kém hơn, giá thấp hơn,  chẳng hạn nhu loại cà phê chế biến chủ yếu từ cà phê robusta.

Về phía Mỹ La Tinh, sự căng thẳng giá đã bắt đầu từ Colombia, với lý do sụt giảm sản lượng từ vụ mùa 08/09 trong khi nhu cầu không giảm đã tạo nên một ngọn lửa thổi vào thị trường nội địa và gây ra hậu quả về một cơn sốt không bình thường về chênh lệc giá cho xuất khẩu; ngày nay không thể mua được cà phê Colombia Armenia Excelso chính vụ ở dưới mức giá +50uscts/lb FOB tại cảng Comlumbia. Những lô cà phê dự trữ tại cảng của các quốc gia tiêu thụ đã tan chảy như tuyết dưới ánh nắng mặt trời…

Một phương án thay thế duy nhất là trở lại thị trường cà phê Trung Mỹ, mà giá cả vẫn được áp dụng đúng lịch trình đầu tư, khoảng cách giá tương ứng với khoảng cách chênh lệch chất lượng. Kinh tế cà phê Trung Mỹ (ngoại trừ của Costa Rica) được đánh dấu đậm nét bởi sự can thiệp của những “chú chó sói đồng cỏ”, những kẻ trung gian đã bóc lột những nhà sản xuất nhỏ bằng cách cho vay nặng lãi.

Lần này, họ đang  ở trên con tàu của sự tăng giá và thực hiện chính sách ghim hàng, với hy vọng thu được giá cao từ người xuất khẩu và nhất là từ người tiêu thụ. Cho đến thời điểm này, việc áp dụng tích trữ hàng chờ bán giá cao luôn luôn đạt thắng lợi, nhưng sẽ ra sao trong một vài tháng sắp đến, với những viễn cảnh của những mùa vụ bội thu…….trong toàn Mỹ La tinh và kể cả đất nước sản xuất cà phê lớn nhất thế giới là Brazil? Còn hơi sớm để dự đoán một sự lật ngược xu hướng, nhưng lịch sử cà phê đã nhiều lần chỉ ra những giới hạn của sự tăng giá, khi mà những sự tăng giá này không được lý giải bởi những vấn đề thực tế của mùa vụ.

Về phía Brazil thị trường tương đối ổn định, mặc dùng có những chênh lệch giá hấp dẫn cho giới thương gia. Người ta dự đoán tất cả các đơn hàng cà phê arabica cuả Brazil sẽ được giao đầy vào tháng 7 tới …. trong khi đảm bảo giao hàng đầy đủ 06 tháng cuối năm phải có sự thận trọng; người ta nêu ra rằng chỉ sẻ giao được khoảng 1/3 nhu cầu của thế giới. Sự thận trọng này được đặt ra khi các thông báo có được về mùa vụ rất khác nhau: từ phí chính phủ hoặc từ phí tư nhân. Vụ mùa 08/09, mà các giao dịch sẻ chấm dứt vào tháng 06 tới đây, các con số ước đoán là từ 48 đến 56 triệu bao, có người còn cho rằng con số này phải đến 60 triệu bao. Việc này ví như một cái nĩa làm chọc thủng (làm lúng túng) những nhà điều hành; tuy vậy người ta vẫn muốn tin về một kỷ lục xuất khẩu mà Brazil niêm yết thời kỳ 07/2008 – 06/2009, trên 30 triệu bao, kỹ lục tuyệt đối trong lịch sử cà phê Brazil.

Người ta cũng nghỉ đến lượng cà phê tồn kho mang sang (carry-ovor) vào ngày 1 tháng 7 tới nay sẻ cao hơn những lần dự trữ sau cùng sẻ thêm vào vụ mùa 2009/2010. Điều kiện khí hậu đã rất tốt từ những lần ra hoa tháng 11 vừa qua, thời tiết lý tưởng, với nhiết độ cao trong ngày những cơn mưa vào ban đêm. Trong lúc chính quyền ước đoán khoảng 40 triệu bao, giới tư nhân ước đoán 45-46 triệu bao hoặc hơn. Chu kỳ thuận nghịch 2 năm sẻ được coi trọng, chỉ với sự sụt giảm từ 10 đến 15 pct so với vụ mùa 08/09, Brazil sẻ tiến vào vụ cà phê 09/10 với lượng lớn cà phê xuất khẩu; trong khi chờ đợi có thêm thông tin vụ mùa sắp đến và với mức chênh lệch giã tốt nhất.

Những việc đó có thể sẻ không xảy ra như vậy …… Thực tế, thị trường nội địa vẫn căng thẳng, với một sự chịu đựng nhất định từ phía các nhà sản xuất Brazil, bị suy yếu do bị khủng hoảng nhưng sớm hay muộn chắc chắn sẽ có nhu cầu lớn. Đồng tiền Real của Brazil đã được tăng ở mức 2,20 reals / 1 đô la  và việc này có thể kết thúc tại đó.

Tuy nhiên, kinh tế Brazil được các nhà chuyên môn nhận định là nền kinh tế đang nổi lên, có khả năng lớn cho phục hồi đầu tư nước ngoài đáng kể. BOVESTA (thị trường chứng khoán Sao Paulo) đã đang phục hồi mạnh mẽ nhiều tuần qua.

Thị trường cà phê không ưa sự buồn chán; hiện nay nó bị giằng co giữa sự căng thẳng của Trung Mỹ và Colombia với sự “yên tỉnh” của Brazil. Người ta đoán rằng Brazil sẻ lấy lại ưu thế trong các tháng tới, một mặt sẽ thay thế một phần những nhà cung cấp chủ lực, mặt khác vẩn bảo đảm cung cấp số lượng lớn cà phê vào thị trường cà phê thế giới như trước đây.

_________________________________________________________
Thông tin và nhận định được cung cấp bởi ông BERTRAND BOIVERY