Chỉ cần dạo quanh bất kỳ một xóm phố nào ở nội thành hay ngoại thành TPHCM, nếu ai đó nếu muốn có con số thống kê các điểm bán cà phê hiện nay chắc đếm không xuể.
Thị trường cà phê có đủ mặt anh hào các thương hiệu cà phê trong và ngoài nước. Trong số đó có Trung nguyên, Highlands, Phúc Long, Starbucks, The Coffee Bean and Tea Leaf, Gloria Jean Coffee, Milano và một số tên tuổi khác.
Tuy nhiên, thị trường còn vô số điểm bán khác mọc như nấm sau mưa với đủ loại tên và không tên…nào là cà phê giải khát, cà phê cóc, cà phê bóng đá, nào là cà phê “internet”, cà phê “mang đi”, “mang về”, cà phê “xe máy”…phục vụ ngay tại các nơi công cộng như trường học, bệnh viện, công trình xây dựng. Đố ai biết được nguồn gốc cà phê của các tiệm này từ đâu.
Đã có quá nhiều phát hiện và cảnh báo về sản xuất và mua bán cà phê bẩn, cà phê giả. Loại cà phê này được làm với nguyên liệu không từ hạt cà phê mà từ bắp. đậu nành, hạt cau rang cháy, trộn với đường thắng cháy caramel tạo mùi ngọt, thuốc kí ninh (quinine) tạo vị đắng, chất Carboxymethiylcellulose (CMC) tạo độ sánh đặc…Giới chuyên môn cảnh báo đây là những chất có thể gây nhiều bệnh nguy hiểm cho người tiêu thụ. Loại “cà phê” này có giá rất rẻ, thậm chí chỉ bằng phẩn nửa giá cà phê thật.
Hơn 3 năm trước, Bộ Y tế có thông tư “quy định về điều kiện an toàn thực phẩm đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, kinh doanh thức ăn đường phố”, trong đó nói rõ rằng nguyên liệu thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thực phẩm bao gói sẵn phải có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, phụ gia thực phẩm trong danh mục phụ gia thực phẩm được phép sử dụng do Bộ Y tế ban hành”. Song những quan ngại về chất phụ gia vẫn còn đó.
Tại TPHCM, các cơ quan quản lý thị trường đang cố gắng triệt tiêu những đường dây phân phối hóa chất, hương phụ liệu không rõ nguồn gốc và không được phép sử dụng cho sản xuất và chế biến cà phê. Tuy nhiên, v61n đề ở đây còn nằm ở người bán. Chỉ cần vài ba bộ bàn ghế, một hai chiếc dù che, một ấm nước sôi, vài cái phin cà phê, dăm ba ly tách là có thể thành một quán cà phê. Cái quán cà phê ấy có thể đem lại thu nhập cho một gia đình nhỏ. Nhiều người bán chẳng quan tâm đến nguồn gốc cà phê họ bán cho người tiêu dùng, miễn là giá rẻ.
Có ý kiến cho rằng thị trường đang cần những nghiên cứu nghiêm túc từ ngành cà phê để biết hàng năm mỗi người Việt Nam tiêu thụ bao nhiêu cà phê, từ đó mới giả định được khối lượng cà phê bẩn sản xuất và lưu thông. Có vậy mới thấy được thiệt hại do nạn cà phê bẩn gây ra cho nền kinh tế và cho ngành y tế sau này.
Bao lâu ngành cà phê chưa định lượng cụ thể bao nhiêu cà phê tiêu thụ, bấy lâu cuộc tuyên chiến với cà phê bẩn vẫn chỉ mới bắt đầu.
Xem thêm: Cách phân biệt cà phê thật và cafe giả
Nguyễn Quang Bình, SGTThị 11-7-2016
cảm ơn tác giả nguyen quang bình mong anh viết tiếp những bài báo như thế này.
Cảm ơn anh về bài viết. Theo tôi, các cơ quan có thẩm quyền phải vào cuộc thật quyết liệt để không những bảo vệ người tiêu dùng mà còn bảo vệ cả người nông dân sản xuất ra hạt cà phê.
Tôi có nông trại cafe xây dựng từ năm 1987 đến nay, nông trại của tôi được xây dựng là nông trại bền vững trong sản xuất nông nghiệp cổ điển. diên tích cafe và diện tích trồng rừng và diện tích ao hồ có quan hệ hữu cơ với nhau. diện tích hồ nước có thể tưới tiêu cho 100ha, xung quanh vườn cafe tôi trồng rừng gỗ quí như cây sao, giỗi xanh, lim xanh, gỗ sồi, lát hoa, kim ngân. xung quanh hồ nước cũng trồng nhiều loại cây ăn trái và cây gỗ quí. cafe cho nào năng suất và chất lượng ổn định 3,5 tấn/ ha từ năm thứ 5 đến nay đều giữ năng suất bình quân như vậy. để có được hạt cafe đồng đều mẩy hạt và không cần quan tâm đến những vấn đề rắc rối của cơ chế thị trường với kinh nghiệm 30 năm đam mê xây dựng nông trại chúng ta nên sản xuất nông nghiệp hữu cơ cổ điển thì bao giờ “Nhà Nông” cũng có phép lợi thế. Cây trồng cũng như con người cần một môi trường tốt như của thiên nhiên ban tặng của thưở sơ khai. nếu chúng ta đam mê nghề” Nhà Nông” thì hãy làm việc của “Nhà Nông” như ” Nhà khoa Học” vậy hai nhà luôn có mối quan hệ đặc biệt không bao giờ tách biệt. cây trồng muốn phát triển tốt phải chăm sóc đúng gồm phân bón hữu cơ nguồn nước tưới tiêu và phân vô cơ phòng trừ sâu bệnh. năng suất đi liền với chất lượng, nó sẽ cho chúng ta lợi nhuận, nếu chúng ta đánh mất lòng nhân ái chỉ chạy theo năng suất và lợi nhuận thì nó không bao giờ có vì đó là mâu thuẫn. muốn có một ” Nhà Nông” tốt thì chúng ta phải giữ lấy đất sống cho ” Nhà khoa học”. nếu muốn có hình ảnh “Nhà Nông” trong lòng nhân loại như ” Nhà khoa học” có lẽ toàn xã hội loài người phải đặt lại vị thế cho “Nhà Nông” phải chăng “Nhà Nông” có vị trí chỗ đứng như học hàm giáo sư. đó là điều cần suy ngẫm và chắc chắn con người sẽ có nhiều giáo sư “nhà nông” lúc đó lới ích xã hội vô cùng lớn. công nghiệp súng đạn và hạt nhân chỉ là thứ bỏ đi.cụm từ sạch – bẩn không còn trong từ điển chỉ còn lại trong tâm trí của con người từ thế hệ này sang thế khác đó là một từ điển sống không thế lực nào không chiến tranh hạt nhân nào không đế quốc nào có thể giết chết từ điển sống việc còn lại là của con người.