Hãy trả lại tên Cà phê Mocha cho em

Moka khởi nguyên là tên của thành phố cảng Mocha ở Yemen.

Nguồn gốc của cà phê Moka

Quay trở lại thời xa xưa, người ta tin rằng trong chuyến đi đầy sóng gió của Giáo sĩ Marco Polo (1254-1324) từ Châu Âu đến với thế giới Ả Rập, đoàn tùy tùng của ông đã buộc phải lên bờ để tiếp thêm lương thực và nước uống tại Ṣūr (thuộc Tyre, Lebanon ngày nay), bởi thuyền của ông đã không được cung cấp đủ chỗ chứa nhiều nhu yếu phẩm trên tàu.

Trên thị trường nơi đây Polo nhận thấy một người Yemen mang cà phê từ Mocha đến bán, ông đã mua một số và trở về Châu Âu với cùng nhiều thứ hàng hóa khác. Tuy nhiên hạt cà phê Mocha vẫn chưa được biết đến rộng rãi ở Châu Âu vào thời ấy mà phải đợi cho đến thế kỷ 17.

Vị trí cảng Mocha bên bờ Biển Đỏ
Vị trí địa lý của quê hương hạt Mocha ở Yemen

Trong khoảng năm 1595 một Giáo sỹ Dòng Tên là Pedro Páez, được cho là người đầu tiên nếm thử cái vị cà phê Mocha nổi tiếng ấy, thuật ngữ “Cà phê Mocha” liên kết với cái tên Socola và biến thành hỗn hợp Coffee-Chocolate thì đúng là một kết quả của sự ảnh hưởng từ Châu Âu, chứ người dân Mocha không trồng mà cũng chẳng nhập Socola.

Nhờ vị trí đặc biệt như nằm ngay trong cái miệng của Biển Đỏ, mà thành phố cảng Mocha thời ấy nhộn nhịp bởi sự giao lưu hàng hóa, nơi ăn ở nghỉ của các đội tàu giữa các nước trong vùng Ấn độ dương – châu Á nối với Lục địa Đen.

Chúng ta đã biết giống cà phê nói chung đã theo chân của đoàn quân viễn chinh Pháp khi vào Việt Nam, vào thế kỷ 19, những nhà Nông học Pháp thời đó thật là tinh tế và nhạy bén khi họ chọn trồng giống cà phê Mocha trên những đồi núi chập chùng của Cao nguyên Lâm Viên, trong cùng một độ vĩ là 12 và độ cao cũng trong tầm 1500-1600m trên mặt biển như  chính trên quê hương của hạt Mocha.

Trong suốt vĩ tuyến ngang tầm với Mocha, Yemen và Đà Lạt, Việt nam, không có một nước nào có địa hình với độ cao trong khoảng 1500-1600m để có thể trồng được cà phê Mocha.
Trong suốt vĩ tuyến ngang tầm với Mocha, Yemen và Đà Lạt, Việt nam, không có một nước nào có địa hình với độ cao trong khoảng 1500-1600m để có thể trồng được cà phê Mocha.

Cà phê Moka thật và hạt “ma-cô” trên thị trường

Chúng ta thường gặp rất nhiều nơi quảng cáo bán cà phê Moka, nhưng điều trớ trêu là hỏi ngay cả người bán hạt cà phê Moka hình thù chính xác của nó ra làm sao, thì mỗi người sẽ chỉ cho chúng ta mỗi cách nhận diện khác nhau, còn người uống thì phần lớn chỉ biết cà phê Moka thơm ngon qua lời kể của những hoài niệm xưa và nghe nói nổi tiếng hơn các loại khác, chứ thực sự Moka thơm ngon ra làm sao thì có Trời mới tả cho chính xác.

Chưa nói đến hạt cà phê Moka mỗi vùng trên thế giới có thể to nhỏ, tròn méo, nhiều ít khác nhau, chỉ nói riêng tại Việt Nam thôi, thì loại cà phê này hiện còn rất ít tại Đà Lạt, nguyên nhân chính dẫn đến điều này là vì năng suất của cây Moka rất thấp, sức chống chọi với sâu bệnh kém, cành lá thì xác xơ so với loại Catimor cũng là một chủng thuộc Arabica, nhưng to khỏe cho trái nhiều. Vì thế mà người ta loại bỏ dần loại cây Moka bởi khi mà không ai trả tiền thêm cho sự tinh túy thì dĩ nhiên phải “quý hồ đa, bất quý hồ tinh” vậy.

Hạt cà phê Mocha được trồng ở Cầu đất - Đà Lạt
Hạt cà phê Mocha được trồng ở Cầu Đất – Đà Lạt, thoạt nhìn rất giống với hạt Robusta về màu sắc, nhưng tròn hơn nhiều

Nhiều du khách đến Đà Lạt cũng quyết tìm mua loại cà phê nổi tiếng này, nhiều người bán luôn quả quyết loại của mình đang bán đây mới chính là Moka, cũng vì sự khẳng định loạn xạ này mà oan uổng cho hạt cà phê nổi tiếng, nay đã bị tai tiếng bởi cách nói khởi nguồn từ MOCHA được chúng ta phát âm thành MOKA và rồi nay nói lái mỉa mai thành MACÔ.

Một số người trồng tại Đà Lạt ngày nay đã có ý thức hơn về sự bảo tồn giống cổ, họ vẫn giữ gìn và để xen cho cây Moka phát triển cùng với giống Catimor, tuy không phải tất cả đều được trả công xứng đáng cho một loài cây có năng suất thấp và dễ bị sâu bệnh này.

Hạt cà phê Mocha tại bản xứ Yemen, cũng tròn như con cháu của nó tại Cầu đất - Đà lạt
Hạt cà phê Mocha tại bản xứ Yemen, cũng tròn như con cháu của nó tại Cầu đất – Đà lạt

Với độ cao bình quân trong khoảng 1500-1600m trên mặt biển, lại nằm trong dãy vĩ độ thích hợp nhất là những điều kiện tối cần và là nơi cư ngụ lý tưởng để những cây Moka phát triển, cho ra những hạt có chất lượng thơm ngon không thua kém bất kỳ một loại cà phê có chất lượng cao nào trên thế giới.

Vào khoảng đầu năm 2000, một Công ty Nhật đã lập một dự án đầu tư cho người Nông dân để thuyết phục họ giữ lại giống cây này để cho Công ty sẽ bao tiêu độc quyền tất cả, tuy nhiên sau đó vì nhiều vấn đề mà dự án này đã không thực hiện được, xem ra cũng không dễ gì để gìn giữ của hiếm mà lịch sử và thiên nhiên đã ban tặng cho chúng ta.

Hình thù cà phê Mocha so với các loại khác
Mocha Yemen so với các loại khác – Tuy có xấu xí ngoại hình, nhưng rất “đẹp” ở  nội dung

>> Hơn 23 triệu đồng cho 1kg cà phê Moka

Theo Y5CAFE.VN

Bình luận

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.

  1. van hung xuan tho

    Nếu Y5Cafe diển tả hình dáng của hạt cafe Moka theo tôi như vậy là không chính xác, vì nhà tôi cũng có trồng nhưng hạt của nó dài nhìn rất giá trị. Nếu mà chế biến bán riêng thường thì cao giá hơn Catimo khoảng 3 đến 40 ngàn đồng Việt Nam 1 ký sọ.

    1. Vũ Anh

      Bạn ở đâu vậy? Mình rất muốn trồng loại cà phê này. Trước đây vùng Gia Lai có loại này (giống như bạn nói là hạt dài) và rất thơm ngon (rất giá trị). Nay có muốn cũng không còn nhìn thấy nó nữa, bạn có thể giúp mình khôi phục loại cà phê này trên Gia Lai được không? Địa chỉ Email của mình: khiem2d@gmail.com. Rất mong bạn hồi âm. Cảm ơn bạn trước!

  2. Huong Y5

    Xin chào anh Van Hung Xuan Tho
    Anh nói đúng, nếu là cà phê Moka cầu đất được chế biến đúng và kịp thời sau thu hoạch thì hạt trông đẹp hơn trên hình rất nhiều, tuy nhiên gốc của nó là hình tròn, hạt nhỏ anh à . Nếu là hình dài có khi đó là Typica, có giá trị cũng không thua kém mấy.
    Vụ thu hoạch năm nay, Chi nhánh Y5CAFE Đà Lạt có kế hoạch phối hợp, xác định số lượng và đúng chủng loại cây Moka để mua ngay từ trên cây với giá đặc biệt như anh nói. Bà con ai có Moka xen lẫn trong vườn xin liên hệ với Hương để chúng ta bàn thêm chi tiết để hợp tác giữ cây giống này lâu dài anh nhé.
    Số Đt Hương 0945 745 536

    1. kim văn tâm

      Chào các anh các chị. Em ở khu vực Liên Hà, Lâm Hà Lâm Đồng
      Trước đây công ty Phước An có hàng trăm ha cà phê loai này giơ công ty giải thể lại cho dân.
      Giờ đang vào mùa thu ma không biết giá cả thế nào mà thường buôn ở đây chi mua giá 4.000/1kg tươi
      Nếu tình trạng này chắc người dân ở đây phải phá bỏ chuyển đổi cây trồng khác thôi.

      1. Huy

        Tết này em muốn xuống du lịch Đà Lạt, anh chỉ cho em địa chỉ vườn mình em muốn tới tham quan !

  3. Đào Doanh Trại Mát

    Nhà tôi ở khu vực gần Cầu Đất cũng trồng giống cà phê này ! Được trồng hơn 20 năm trước, không biết giá cả như thế nào ! Chăm soc giống cà phê moka này rất là khó nên mong sao có được giá hợp lý

    1. Hương Y5

      Chào anh Doanh,
      Anh nhắn tin số điện thoại của anh vào số 0945.745.536 (số của Hương) nhé
      Bên em sẽ cho người đến xem vườn và thống nhất giá cả với anh. Nếu đúng là Moka thật thì chắc chắn giá sẽ cao hơn các loại cà phê khác ở Cầu Đất

      1. Đào Doanh Trại Mát

        Anh cảm ơn nha Hương ! Anh đã cho đứa con trai liên lạc với em rồi . Bảo đảm Moka thật , em cứ liên hệ anh sớm nha . Tốt nhất vào chủ nhật . Anh cảm ơn em nhiều.

  4. van hung xuan tho

    vũ anh thân mến nhà mình ở đàlat theo mình được biết thì cây cà phê moka chỉ thích hợp với vùng có nhiệt độ lạnh chất lương mới ngon, còn nếu bạn thích trồng giống này thì mình sẳn sàng cung cấp giống cho

  5. biu

    Moka ở Bảo Lâm, Lâm Đồng người dân trồng kẽ với cà phê Robusta, giá bán nhân rất thấp nên chủ yếu người dân bán tươi, thường thì cuối tháng 9 đầu tháng 10 thu hoạch còn Robusta tháng 11, tháng 12. Người dân trồng chủ yếu là cà phê mà mình chưa thấy ai tự rang rồi xay bao giờ, toàn ra quán cà phê uống cà phê thôi…

  6. Ngọc lê

    Mình đang trồng cafê ở Cầu Đất mình biết loại cafê moka naỳ trái daì và nhân cũng dài chứ ko tròn… Ở đây h họ đang thu mua 20 ngàn 1 kg moka tươi. Nhà mình cũng thu họach đâu đk vài chục kg khô chuẩn bị rang uống

Tin đã đăng