Vào những ngày đầu tháng 9 này, nhân dân Việt Nam và Brazil đều kỷ niệm ngày Quốc khánh của mình (Việt Nam ngày 2/9 và Brazil ngày 7/9). Nhân dịp này, tôi xin kể lại hai câu chuyện lý thú trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Lula (tháng 7/2008).
Có thể khẳng định Brazil là một trong những nước mới trỗi dậy mạnh mẽ trên thế giới, được mọi người biết đến không những là một trong 10 nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới, mà còn có nhiều đặc trưng nổi bật như là nước xuất khẩu cà phê lớn nhất toàn cầu, có nền văn hóa đa dạng với lễ hội Carnaval muôn sắc màu, với vũ điệu samba sôi động và kỷ lục bóng đá với 5 lần đoạt chức vô địch thế giới.
Tổng thống Lula… khiếu nại
Trong cuộc hội đàm giữa Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết với Tổng thống Lula ngày 10/7/2008, bầu không khí diễn ra rất cởi mở, chân thành, đầy hiểu biết lẫn nhau và kết thúc thành công mỹ mãn. Tuy nhiên, ngay trước khi kết thúc hội đàm, Tổng thống Lula nói với Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: “Thưa Ngài, tôi còn có một điều khiếu nại”. Chủ tịch Nguyễn Minh Triết và lãnh đạo, quan chức của cả hai phía đều ngạc nhiên, không hiểu ông Lula có điều gì không bằng lòng…
Là Đại sứ đương nhiệm của Việt Nam tại Brazil lúc đó, tôi thực sự lo lắng và muốn nghe xem Tổng thống khiếu nại gì. Sau một phút mọi người dò hỏi nhìn nhau, Tổng thống cười và nói: “Điều khiếu nại là tôi được biết Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Brazil và cà phê của Việt Nam rất ngon. Thế mà trong cuộc hội đàm này các bạn không mời chúng tôi thưởng thức…”.
Nghe ông Lula nói xong, mọi người thở phào nhẹ nhõm và thấy tình cảm của Tổng thống Brazil đối với lãnh đạo và nhân dân Việt Nam như người nhà. Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cảm ơn lời “khiếu nại” chân tình của Tổng thống và nói sẽ đáp ứng ngay. Ngay sau đó, Chủ tịch chỉ thị lễ tân chuẩn bị cà phê mời Tổng thống và các vị dự hội đàm, tất nhiên là phải chọn cà phê ngon nhất của Việt Nam. Sau khi được thưởng thức hương vị cà phê Việt Nam, Tổng thống Lula khen cà phê Việt Nam uống đậm đà và ngon như cà phê của Brazil vậy.
Sau đó, hai vị nguyên thủ ra chủ trì họp báo về kết quả cuộc hội đàm, trong đó hai bên đều khẳng định chuyến thăm cấp nhà nước Việt Nam của Tổng thống Lula đã thành công tốt đẹp, mở ra một chương phát triển mới trong quan hệ đối tác toàn diện cùng có lợi giữa hai nước.
Vũ điệu Samba tự do
Trong buổi Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết chiêu đãi chào mừng Tổng thống Lula và Đoàn có biểu diễn ca múa nhạc dân tộc Việt Nam. Tổng thống Lula và các thành viên trong đoàn vỗ tay nhiệt liệt, tán thưởng điệu múa, lời ca và những bản nhạc mang đậm bản sắc dân tộc của ta, đặc biệt là khi các nghệ sĩ trình bày bản nhạc Brazil bằng các nhạc cụ dân tộc Việt Nam.
Là một dân tộc có vũ điệu samba mang tính văn hóa cộng đồng, những thành viên trong đoàn ghé tai tôi gợi ý muốn múa vũ điệu này cùng các vũ công xinh đẹp của ta. Tôi lên trình bày với Chủ tịch Nguyễn Minh Triết xin phép cho ban nhạc chơi bản samba để các bạn Brazil tham gia nhảy. Sau khi được sự đồng ý và hoan nghênh của Chủ tịch nước, tôi vào hậu trường đề nghị các vũ công ra mời các thành viên trong đoàn nhảy. Một số vũ công tỏ lo lắng nói không biết nhảy vũ điệu này. Tôi động viên họ rằng “cứ ra nhảy, thấy bạn nhảy thế nào thì nhảy theo. Điều quan trọng là vui vẻ”.
Thế là khi bản nhạc samba nổi lên, các vũ công của ta ra mời các thành viên trong đoàn, kể cả Bộ trưởng Ngoại giao và các quan chức cao cấp của bạn ra nhảy vui vẻ. Một số vũ công ta nhảy samba sôi nổi, đúng nhạc, đúng điệu như bạn vậy. Còn với tôi và một số cán bộ ta, dù không biết tí gì, nhưng để hòa chung vào không khí sôi nổi, cũng tham gia nhảy…
Những điệu nhảy samba tự do – như lời một cán bộ ngoại giao Việt Nam – đã làm cho không khí của buổi chiêu đãi thêm phần vui vẻ, đầm ấm, thắm tình hữu nghị và chân tình.
Nguyễn Thạc Dĩnh, Nguyên Đại sứ Việt Nam tại Brazil