“Chúng tôi chỉ độn 50-70% bắp và đậu nành cho từng loại cà phê, chứ nhiều cơ sở khác không được tỉ lệ như vậy đâu”. Đây là “khai” nhận của một chủ xưởng chế biến cà phê tại thủ phủ cà phê Đắk Lắk; trong khi việc giám sát, quản lý lại ngoài tầm tay cơ quan nhà nước.
-
Đường, muối, hương liệu, bộ tạo sánh, caramel tạo màu… được nấu như nhựa đường, rồi độn vào sản phẩm gọi là càphê. Ảnh: Thanh Hải
Bài 1: Chỉ độn 50-70% bắp và đậu nành
Chúng tôi “đột kích” vào cơ sở sản xuất, chế biến cà phê Nguyên Lâm (thôn Tân Tiến, xã Hoà An, huyện Krông Pắk) – một trong những thương hiệu được bán rộng khắp ở thị trường Tây Nguyên về tận các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi và Đà Nẵng. Phải nói là kinh hoàng khi chứng kiến công nghệ sản xuất tại đây. Hầu hết các thành phần tạo nên sản phẩm cà phê bột đều là ngũ cốc rang cháy, thay cho hạt cà phê nhân.
Cà phê bột được làm bằng gì?
Trên mẻ cà phê đang rang, chúng tôi bới tìm đỏ mắt vẫn chỉ thấy toàn hạt bắp (ngô) và đậu tương được rang cháy thành than. Rất hiếm những hạt cà phê. Cơ sở sản xuất cà phê Nguyên Lâm chỉ chừng 30m2, chứa cả lò rang, bãi trộn và kho nguyên liệu.
Theo Lê Công Bi – phụ trách toàn bộ kỹ thuật chế biến cà phê tại đây – mỗi ngày cơ sở chỉ nổi lò 1 lần rang. Mỗi mẻ rang 1,2 tạ nguyên liệu. Tuỳ theo nhu cầu của thị trường mà cho ra sản phẩm dao động một vài tấn cà phê bột mỗi tháng. Với lượng cà phê khổng lồ như vậy, song tại đây chỉ 4 công nhân trong cái lò nóng hầm hập, bụi mịt mù và khét nghẹt mùi than cháy. Ngoài mảnh vườn nhỏ ngổn ngang than củi, công nhân đang nấu đường đen và chất tạo màu caramel, các phụ gia bột, tinh cà phê, hương liệu tạo mùi cà phê, tạo vị đắng…; tất cả được trộn lẫn, đặc sền sệt, đen thui như nhựa đường. Chúng tôi không thể tin vào mắt mình, bởi đó là những phụ gia cơ bản để cho ra ly cà phê đen, sánh, thơm lừng mùi cà phê và có vị đắng giả tạo.
Thế nhưng, ông Nguyễn Văn Lâm – chủ cơ sở – vẫn cho rằng cơ sở làm rất đảm bảo vệ sinh, sản phẩm chất lượng. “Chúng tôi chỉ độn 50 – 70% bắp và đậu nành cho từng loại cà phê, chứ nhiều cơ sở khác thì không được tỉ lệ như vậy đâu”.
Theo ông Lâm, giá 1kg hạt cà phê nhân hiện nay đã trên 45.000 đồng, sau khi rang, xay chỉ còn 6 lạng, vậy mà nhiều thương hiệu cà phê ở Buôn Ma Thuột và cả TPHCM đưa lên chỉ có giá 40.000 – 60.000 đồng/kg cà phê bột. Nếu không độn bắp, đậu tương, tinh cà phê và hương liệu thì làm gì có giá thành rẻ như vậy.
Chủ cơ sở sản xuất cà phê Mê Việt (khối 2, Tân Hoà, TP.Buôn Ma Thuột) – ông Nguyễn Minh – cũng thừa nhận là cả Mê Việt và hầu hết các cơ sở chế biến cà phê thủ công, quy mô nhỏ hiện nay tại Đắc Lắc đều sử dụng ngũ cốc để độn thành sản phẩm cà phê bột. Nhưng tuỳ nơi, người ta sử dụng tỉ lệ độn có khác nhau. Với Mê Việt, cà phê loại 1, giá 120.000- 150.000 đồng/kg thì chỉ độn 30% ngũ cốc, còn 70% là cà phê nhân. Tỉ lệ cà phê giảm dần theo phẩm cấp của sản phẩm. Đặc biệt, tại xã Hoà Phú (TP.Buôn Ma Thuột) có hàng chục cơ sở chế biến cà phê bột không đăng ký kinh doanh, không xây dựng thương hiệu, nhãn hàng… Thị trường ngầm, trốn tránh các cơ quan quản lý nhà nước, nhưng nhiều cơ sở vẫn cung ứng sản phẩm đến tận các tỉnh, thành vùng duyên hải miền Trung, miền Bắc.
-
Trong mẻ rang này, chỉ toàn là bắp và đậu nành, rất hiếm những hạt càphê. Ảnh: Thanh Hải
Rất ít cà phê trong… cà phê
Thanh tra Sở NNPTNT tỉnh Đắc Lắc cho biết, chỉ riêng 3 tháng đầu năm 2013, cơ quan này đã kiểm tra, phát hiện 14 cơ sở sản xuất, chế biến cà phê bột trên địa bàn tỉnh không đạt tiêu chuẩn chất lượng như đã công bố. Hàm lượng caffeine trong hầu hết các mẫu sản phẩm kiểm tra chỉ đạt 0,2 – 0,47%, quá thấp so với mức chuẩn quy định.
Trong đó, cơ sở sản xuất cà phê bột Thanh Thuỷ thuộc Cty TNHH thương mại dịch vụ và du lịch Thanh Thuỷ (thôn 1, xã Cư Ebur, TP.Buôn Ma Thuột)- là một trong những thương hiệu cà phê lớn ở Buôn Ma Thuột, có sản phẩm cung ứng rộng khắp trên thị trường- cũng không ngoại lệ.
Qua kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện cơ sở Thanh Thuỷ có đến 3 mẫu cà phê bột có hàm lượng caffeine thấp dưới tiêu chuẩn 1% (theo TVVN 5251:2007). Hàng loạt các cơ sở chế biến cà phê khác như Cao Thiện, Ý Việt (xã Hoà Khánh, TP.Buôn Ma Thuột), cà phê Nguyên Lâm (Tân Tiến, Hoà An, huyện Krông Pắk), Mê Việt (phường Tân Hoà, TP.Buôn Ma Thuột), Đất Việt (thị trấn Buôn Trấp, huyện Krông Ana), Uyên Tâm (huyện Cư Mgar)… đều có hàm lượng caffeine chỉ đạt 0,2- 0,3%. Trong khi đó, hầu hết các cơ sở này đều công bố hàm lượng caffeine trên bao bì là lớn hơn hoặc bằng 1%.
-
Nhiều loại hương liệu, tinh cà phê, muối, đường không có nhãn mác, nguồn gốc rõ ràng tại cơ sở sản xuất càphê Nguyên Lâm, Krông Pắk, Đắc Lắc. Ảnh: Thanh Hải
Theo bác sĩ Trần Văn Tiết – Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Sở Y tế Đắc Lắc – thì hàm lượng caffeine thấp có nghĩa là số lượng hạt cà phê nhân được rang, xay thành phẩm chiếm tỉ lệ rất ít trong sản phẩm cà phê bột. Như vậy, các cơ sở chế biến cà phê này đã lừa dối người tiêu dùng, độn các nguyên liệu khác có giá rẻ hơn cà phê vào sản phẩm.
Xem thêm: Đừng để mất thương hiệu vì cà phê bẩn
Cơ sở sản xuất thì tràn lan, làm ăn kiểu chụp giật, chưa kể cách quản lý theo phong bì của cơ quan chức năng nữa thì sẽ thế nào? Các cơ sở sản xuất cà phê này chủ yếu là cạnh tranh về giá nên rồi đây ai tin thương hiệu cà phê nào? Tôi là dân cà phê Dak Lak nhưng vào Sài gòn sinh sống là tôi tiệt thực với cà phê luôn. Tôi nghĩ việc làm này của các cơ sở sản xuất cà phê là rất tai hại nhưng rồi sẽ lắng xuống thôi, khi nào báo chí phanh phui thì ồn ào lại vậy thôi.
Gửi Nguyễn Ngọc Thiện: tôi cũng là dân Đăk Lăk có con và cháu đang bán quán cà phê ở Sài Gòn, cà phê sạch 100%. Tôi ở ngoài này chọn lựa kỹ những hạt cà phê không có hạt đen, hạt vỡ, nếu bạn kỹ tính cứ đến đó xem qua rồi uống thử, giá cả phải chăng, chỉ 10.000 đồng/ly, bạn cứ vô tư uống, không sợ những lý do như: độc hại, mất vệ sinh,… địa chỉ liên hệ: số điện thoại: 01695192796 quán BMT Cafe, Địa chỉ : 12 đường số 9, P. Tân Phú, Q.7
Buồn lắm các bác ơi. Mình làm cà phê nguyên chất mà cạnh tranh với các loại cà phê như thế này mệt mỏi lắm, nhất là về giá cả.
Tịch thu tư liệu sản xuất, phạt nặng thiệt nặng, bắt thu hồi thành phẩm và hủy có chứng nhận của đại diện chính quyền, bắt hứa lần sau không dám “đầu độc” người tiêu dùng nữa, yêu cầu chủ sản xuất lên TV và đài phát thanh yêu cầu người tiêu dùng đừng sử dụng hàng dỡm chính họ làm ra…thì mới mong triệt tiêu được những “nhà rang xay bịp” này.
Tất cả các cơ sở này sẽ bị xử phạt nếu chất lượng không đúng với thành phần ghi trên bao bì.
Nếu độn bắp, đậu nành thì phải đăng ký và ghi rõ thành phần trên bao bì là bao nhiêu %, để người tiêu dùng tự lựa chọn sản phẩm, không ghi đầy đủ thành phần là lừa dối người tiêu dùng. Kể cả các thương hiệu lớn cũng phải bị xử phạt hoặc truy tố.
Cái này đã lâu rồi, tôi thấy đây là thủ phủ mà còn như vậy thì như TPHCM thì sao.
Kể ra ở thủ phủ này còn nhân từ tôi thấy người ta độn đến 80 – 90 là bình thường rồi họ cho tinh cà phê vào thế là đã có mùi hương. Hèn chi cà phê họ không muốn mua nữa để giá xuống làm cho bà con nông dân khổ mà không biết kêu ai.
Chuyện dài nhiều tập. Nói mãi !
Vấn đề là cơ quan quản lý, ban ngành chức năng có quyết tâm dẹp bỏ hay ko thôi?
Thật là tồi tệ. Nhà tôi quanh năm cố gắng mồ hôi nước mắt trồng cà phê với mong ước đem nó phục vụ cho người Việt Nam, để cà phê Việt càng nổi tiếng trên thế giới chứ không phải thấy cảnh bị bôi nhọ như thế này. Hi vọng cơ quan chức năng sẽ nghiêm chỉnh xử phạt cho dân được nhờ
Càng đọc càng thấy buồn các bác ạ!
Cà phê sáng là thời điểm thiêng liêng và đáng chờ đợi nhất trong 1 ngày của tôi, chính những thứ bắp, đậu nành đang đội lốt cà phê như thế này đây làm vấy bẩn giây phút trong lành trong ly cà phê sáng của tôi.
Trước đây tôi đọc được 1 phản hồi nào đó trên Y5Cafe kêu gọi cộng đồng lập một hội tẩy chay cà phê bẩn, lúc đó nghĩ rằng người tiêu dùng thông thái phải tự biết mà lựa chọn thứ tốt cho cơ thể trước khi cho vào mồm. Nhưng than ôi cái thời buổi thật giả lẫn lộn, cái giả lộng hành lấn át như thế này thì mấy người giữ được đầu óc minh mẫn để trở thành người tiêu dùng thông thái.
Xin được hưởng ứng bạn nào đó kêu gọi cộng đồng Y5Cafe tẩy chay cà phê bẩn, nhất quyết phải TẨY CHAY CÀ PHÊ BẨN !
Hy vọng lần này các cơ quan chức năng sẽ sử lý tận gốc, đóng cửa các cơ sở nêu trong bài báo trên, và những cơ sở tương tự. Chúng ta hãy tẩy chay cà phê bẩn để đảm bảo sức khoẻ của chính chúng ta nhé. Kiểu này mai mốt dân trồng cà chúng ta hết đường sống rồi chuyển đổi cây trồng thôi.
Thật tồi tệ, chính những người kinh doanh kiểu phi lợi nhuận này đã làm ảnh hưởng cà phê Việt, hậu quả là người sản xuất lãnh đủ. Làm ăn dạng này đã tồn tại từ lâu, nhưng quán lý thị trường ở đâu, đừng nói là không biết. Dân đen mà chúng ta còn phải gánh chịu vô vàn vạn thứ thôi bà con ạ
Cà phê ngon chỉ khi được thưởng thức cà phê nguyên chất vừa nghiền bột và pha phin ngay. Như người châu Âu họ đi siêu thị mua cà phê hạt đã rang chưa nghiền bột về uống tại nhà. Người Nhật họ kiểm tra rất kĩ các tiêu chuẩn về nông-thủy sản khi được nhập vào Hải quan trước khi nhân dân Nhật dùng. Việt Nam chúng ta mỗi người uống cà phê nên lựa chon cho mình trước khi cơ quan quản lí làm rõ chất lượng cà phê uống tại các quán trên thị trường hiện nay.
Cảm ơn @Hồ Phương Anh đã có lời mời nhưng tôi ở Q.Tân Bình cũng hơi xa nên chắc không tiện đường rồi.
Bà con chúng ta vào trang web này chủ yếu là dân Tây Nguyên nên khẩu vị về Cà phê có thể gần giống nhau, do đó khi thưởng thức cà phê thì có thể phân biệt được vị đắng đặc trưng và mùi thơm gây nghiện. Tức nhiên là mỗi nơi có mỗi gu cà phê khác nhau nhưng tôi thấy có nhiều trường hợp củng buồn cười lắm, như anh bạn tôi có thể nói là uống cà phê thay bửa sáng và uống 5-6 cử một ngày và anh ta tự hào mình là người sành uống cà phê. Tính tôi thì không thích phê và tự phê ai, tôi chỉ nói thật với anh bạn tôi là “Anh đang uống chất có màu đen, chút đường, tý hương vị cà phê nhân tạo và nước đá” đó chỉ là cà phê giải khát thôi, còn có ảnh hưởng sức khỏe không tôi không muốn bàn, còn nói thật anh cà phê gốc Dak Lak không thể uống 5-6 cử 1 ngày liên tục được và anh ta không phục lời tôi nói nhưng biết làm sao. Thân chào mọi người!
Nếu mỗi chúng ta đòi uống cà phê đậm dẻo thì cà phê như thế này sẻ tồn tại mãi thôi.
Có cầu ắt sẽ có cung đó là quy luật của thị trường mà. Cái chính là số người sử dụng cà phê bẩn là không nhỏ, họ có thể không biết đó là cà phê bẩn, cà phê không được làm từ cà phê ; cũng có thể họ biết nhưng vì nhiều nguyên nhân nên bất chấp. Đó chính là nguyên nhân để cà phê bẩn tồn tại. Muốn dẹp được cà phê bẩn cần có sự tuyên truyền mạnh mẽ đến người tiêu dùng, cần có những phóng sự về vấn đề này (chỉ có những hình ảnh thực có lẽ mới thuyết phục được họ) mặt khác cần có sự mạnh tay của các cơ quan chức năng, có như thế may ra mới dẹp được nạn cà phê bẩn. Ôi người Việt Nam , làm cà phê ra để bán cho người khác còn mình thì lại uống bắp + đậu tương + hương liệu + ??? Nghĩ mà buồn !
Ai bảo thượng đế thích vậy thì chiều, khách hàng là thượng đế mà. Cafe nhân mang rang xay thủ công tại nhà thì không uống được, người trồng cà phê ra phải nhờ người ta rang xay đóng gói rồi mới uống. Không như người trồng chè xanh, người ta tự hái những búp chè ở vùng sạch không có thuốc bảo vệ thực vật, rồi tự sao tự pha rồi cảm nhận cái hương vị của chè và cái sạch nhìn thấy của sản phẩm mình làm ra, sao người uống cà phê không làm thế nhỉ, hãy mua nhân cà phê thật rồi mang đến các nhà rang xay thuê gần nhà có uy tín mắt nhìn thấy, “chỗ tôi ở có rất nhiều người tự rang xay ” ai thích mang đến rang xay thuê rồi trả tiền công mang về tự pha uống chỉ có điều không được sánh và bọt như ở quán thôi, nhưng mà 100% là cà phê rất sạch. Chắc làm thế này thì giá cà phê cũng đắt thêm được một ít đấy.