Niên vụ cà phê 2012 – 2013 đã chính thức bắt đầu vào vụ thu hoạch, thế nhưng tình hình biến đổi khí hậu đã khiến cho người nông dân Đăk Lăk đứng ngồi không yên khi mà những trái “bói” đầu vụ nhỏ hơn so với thường lệ, báo hiệu một năm thất thu cà phê sẽ đến.
Ông Võ Đức Thâm, thôn 6, thị trấn Quảng Phú (Cư M’gar-Đăk Lăk) than thở, gia đình ông xâm canh cà phê trong xã Cư M’gar, hằng năm cũng thu hoạch được gần 4 tấn/ha. Nhưng mới đầu niên vụ năm nay, thấy quả chín không đều, vỏ mỏng, nhân nhỏ, nhiều quả còn trông như hạt tiêu, ông dự đoán sản lượng cà phê của gia đình chỉ còn khoảng 2,5 tấn/ha. Đồng cảm với anh Thâm, anh Nguyễn Văn Ký, tổ 10, thị trấn Quảng Phú (Cư M’gar) cho biết, gia đình anh có 8 sào cà phê ở buôn Ea Niêu, xã Cư M’gar, năm ngoái thu hoạch được hơn 2,5 tấn; nhưng nay anh cũng chỉ dám ước lượng thu được khoảng 1,7 tấn.
Theo nhiều nông dân có kinh nghiệm trồng cà phê cho biết, sở dĩ có hiện tượng trên là do cuối vụ trước có một đợt hạn hán trên diện rộng, trong lúc người dân tiến hành thu hoạch thì gặp mưa khiến cây cà phê trổ bông. Bước vào mùa vụ 2012 – 2013, khi cây cà phê đang ra hoa thì xuất hiện những cơn mưa đầu mùa bất thường, nhưng lượng nước ít khiến cây cà phê trổ bông bất thường là nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng trên. Cũng theo anh Ký, từ đầu năm đến nay, giá phân bón đã tăng gần 100.000 đồng/bao, giá công làm vườn tăng từ 130.000 đồng/ngày lên 140.000 – 150.000 đồng/ngày, ngoài ra, giá xăng dầu, vật tư liên tục tăng đã khiến cho người nông dân đứng ngồi không yên. Và niềm hy vọng lớn nhất của họ hiện nay chính là giá cà phê năm nay sẽ được giá.
Theo ông Y Trem Niê, Chủ tịch UBND xã Cư M’gar (Cư M’gar) cho biết, hiện tại diện tích cà phê của xã là 1.407 ha. Đợt nắng nóng gây hạn hán trên diện rộng nói trên, cộng với những cơn mưa bất thường diễn ra vào tháng 8, 9 vừa qua, đã khiến sản lượng của cây cà phê trong năm nay có thể giảm chỉ còn khoảng 2,4 tấn/ha so với bình quân 2,8 tấn/ha năm 2011.
Đồng cảm với người nông dân trồng cà phê khi đang bước vào mùa thu hoạch, ông Nguyễn Xuân Thái, Giám đốc Công ty cà phê TNHH MTV Thắng Lợi cho biết, theo quan sát và những dự báo trước đó, vào mùa khô năm nay có những trận mưa sớm hơn mọi năm. Tiếp đó cây cà phê nở hoa và thụ quả theo vụ, vào tháng 6, tháng 7 tháng 8 thì mưa nhưng lượng mưa thấp, mà lúc này cây cà phê bắt đầu phát triển quả, dẫn đến việc cây cà phê không thể hấp thụ đủ chất dinh dưỡng do mưa ít. Bằng chứng là nhiều cây cà phê quả thì nhiều, nhưng lại rất nhỏ, dẫn đến nhân nhỏ, như vậy sản lượng sẽ giảm. Nếu như nhìn lượng quả trên cây không mấy ai nghĩ năm nay sẽ mất mùa. Tình trạng này dẫn đến dự báo năm nay sẽ mất mùa từ 15 đến 20%.
Ông Thái cho biết, do hiện tượng biến đổi khí hậu gây ảnh hưởng chung nên công ty cũng có nhiều biện pháp hỗ trợ người dân nhận khoán cà phê của công ty; ông cũng khuyên người nông dân nên có biện pháp tạm trữ cà phê tại nhà để điều tiết thị trường, tránh trường hợp bán ra ồ ạt dẫn đến hiện tượng giảm giá cà phê.
