Trong thời gian sắp tới, Hiệp hội Điều Việt Nam sẽ xây dựng đề án nhằm đưa điều thành mặt hàng xuất khẩu có điều kiện.
Tại cuộc họp giao ban công tác 9 tháng đầu năm của Bộ Công Thương, ông Nguyễn Đức Thanh- Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas)- cho biết, hiện ngành điều đang gặp rất nhiều khó khăn. Những năm gần đây, diện tích trồng, năng suất và sản lượng đều giảm mạnh. Hơn nữa, giá cả cũng không ổn định, giá năm 2012 đã giảm 30% so với cùng kỳ năm trước. Những yếu tố này đã tác động tới thu nhập của người nông dân trồng điều, mất đi sức hấp dẫn so với các loại cây trồng khác.
Ông Thanh cho biết, trong tổng số gần 300 đầu mối xuất khẩu và hàng nghìn cơ sở chế biến điều thì đa số đều thua lỗ, thậm chí rất nhiều doanh nghiệp điều phá sản. Nếu như năm 2011, sản lượng điều xuất khẩu giảm gần 20% so với năm 2010 thì dự kiến năm 2012 sản lượng còn thấp hơn năm 2011. Trong khi đó, thị trường xuất khẩu điều cũng rơi vào trạng thái trầm lắng trong suốt thời gian qua.
Giải thích nguyên nhân của tình trạng này, ông Thanh cho biết, nhiều doanh nghiệp điều Việt Nam đang đi chệch hướng. Ông Thanh chia sẻ, qua một số chuyến công tác của ngành, Vinacas phát hiện một số địa phương đã xuất hiện hành vi xuất khẩu điều thô, điều sơ chế. Phía Trung Quốc cũng lập nhiều nhà xưởng chế biến rồi mua xô điều thô của Việt Nam về phân loại và chế biến sâu hơn. Như vậy, tình trạng xuất nông sản thô lại có dấu hiệu tái diễn.
Thêm vào đó, hiện có rất nhiều lô hàng điều Việt Nam bị đọng ở nước ngoài do chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm chưa đảm bảo khiến hình ảnh và thương hiệu điều xuất khẩu Việt Nam bị ảnh hưởng.
Ông Thanh cho rằng, hiện cả nước có khoảng 300 đầu mối xuất khẩu điều, con số này là quá lớn. Thậm chí, trong đó gần nửa là các doanh nghiệp làm ăn nhỏ lẻ, manh mún, không hề có nhà máy chế biến nhưng vẫn thu gom xuất khẩu.
Trong thời gian sắp tới, Hiệp hội Điều Việt Nam sẽ xây dựng đề án “Doanh nghiệp điều xuất khẩu có điều kiện”, trong đó quy định doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu điều phải có hệ thống nhà xưởng, công nghệ thiết bị hợp “Quy chuẩn kỹ thuật cơ sở chế biến hạt điều”, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thức phẩm để trình các cơ quan Chính phủ. Nếu đề án được phê duyệt, điều sẽ trở thành mặt hàng xuất khẩu có điều kiện giống như mặt hàng gạo hiện nay.
Giá điều nhân xuẩt khẩu năm sau cao hơn năm trước, giá điều thô nội địa năm sau rẻ hơn năm trước khiến cho nông dân phải chặt bỏ cây điều…
Vậy mà theo Vinacas thì : “hàng nghìn cơ sở chế biến điều thì đa số đều thua lỗ, thậm chí rất nhiều doanh nghiệp điều phá sản” là ngành điều đang bị bệnh gì? Không lẽ xóa bớt đầu mối xuất khẩu, đưa ngành điều vào kinh doanh có điều kiện là chữa được bệnh chăng?
Thời của bà Mỹ Lệ, mua điều quả của nông dân 7000đ/kg, chế biến thành nhân điều xuất khẩu giá 10USD/kg. Với cách làm này của ông Học sẽ tạo điều kiện để có gần 100 “Mỹ Lệ” như ngày xưa. Đúng là cải lùi!