Giá sầu riêng cao mang lại niềm vui cho nhiều người nhưng cũng gây hệ lụy, đó là nạn xây trái phép kho bãi, gây ách tắc giao thông và cho đến nay chưa rõ hướng xử lý.
Chiều 18-9, anh Nguyễn Văn Lý (32 tuổi) đi từ Ea Phê (huyện Krông Pắk) về nhà ở Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk) với quãng đường chỉ gần 40km nhưng mất hơn 2 giờ. Xe nhích từng chút vì hàng ngàn lượt xe container, xe tải, công nông ra vào hàng chục vựa sầu riêng dọc quốc lộ 26 gây ra cảnh kẹt cứng, hỗn loạn trên tuyến đường huyết mạch này.
Phạt cứ phạt, chẳng buồn tháo dỡ
Phóng viên Tuổi Trẻ cũng đã “trải nghiệm” cung đường kẹt cứng từ đoạn xã Hòa Đông qua thị trấn Phước An (huyện Krông Pắk). Khoảng 20km dọc quốc lộ này, đâu đâu cũng thấy các kho chứa sầu riêng từ hàng trăm đến hàng ngàn mét vuông, nằm sát quốc lộ. Hầu hết các kho chứa này đều vi phạm về xây dựng, đất đai, lấn hành lang giao thông.
Trong số này, kho của ông Bùi Mai Đức (trú Buôn Jung, xã Ea Yông) có diện tích 600m2 trên đất nông nghiệp tại xã Ea Kênh. Hành vi của ông Đức bị UBND huyện Krông Pắk ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 11,5 triệu đồng. Ông Đức đã nộp tiền phạt nhưng chưa khôi phục lại hiện trạng ban đầu.
Ngoài người dân còn có cựu quan chức cũng vi phạm. Trong đó có ông Y Suôn Byă – nguyên chủ tịch UBND huyện Krông Pắk – xây dựng kho chứa sầu riêng trên đất nông nghiệp tại xã Ea Yông.
Ngày 14-8, ông Đinh Xuân Diệu – chủ tịch UBND huyện Krông Pắk – ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính ông Y Suôn 22,5 triệu đồng. Theo báo cáo, ông Y Suôn chưa đóng phạt cũng chưa khôi phục hiện trạng theo yêu cầu.
Một cựu lãnh đạo khác là ông Trần Đức Lanh – nguyên phó chủ tịch UBND huyện Krông Pắk – xây dựng kho bãi trên thửa đất nông nghiệp rộng hàng ngàn mét vuông, vi phạm hành lang giao thông đường tránh đông TP Buôn Ma Thuột (đoạn qua xã Hòa Đông, Krông Pắk). Theo lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Krông Pắk, hiện hồ sơ vi phạm của ông Trần Đức Lanh đang được tham mưu xử lý.
Không chỉ các cá nhân, rất nhiều doanh nghiệp tỉnh ngoài đến thuê đất cũng vi phạm. Chẳng hạn bà Lê Thị Phương Thảo (trú tỉnh Đồng Nai), giám đốc Công ty TNHH thương mại – xuất nhập khẩu Hòa Hạnh, xây dựng trái phép kho chứa sầu riêng trên tổng diện tích hơn 1.900m2 tại thôn Tân Thành (xã Ea Kênh, huyện Krông Pắk).
Ngày 17-8, UBND huyện Krông Pắk ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà Thảo 60 triệu đồng, buộc khắc phục hiện trạng trong vòng 30 ngày. Tuy nhiên đến nay doanh nghiệp này vẫn chưa thực hiện việc khôi phục hiện trạng.
Theo báo cáo của các địa phương, hiện nay tại các xã Ea Kênh, Ea Knuếc, Ea Yông và thị trấn Phước An của huyện Krông Pắk có hàng trăm kho chứa sầu riêng lớn nhỏ vi phạm quy định pháp luật về đất đai, xây dựng, giao thông nhưng chưa xử lý được.
Chẳng hạn tại xã Ea Kênh, địa phương đã kiểm tra 41 kho bãi, chỉ có 21 kho được UBND huyện cấp phép xây dựng, còn lại 20 kho chưa có giấy phép. Còn tại xã Ea Knuếc, đến hết tháng 8-2023, xã kiểm tra 21 công trình thì 18 công trình vi phạm.
Có nguy cơ lỡ rồi, tính sao đây!
Theo lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Krông Pắk, tình trạng xây dựng kho chứa sầu riêng trên đất nông nghiệp rất phổ biến tại địa phương nhưng chưa xử lý được. Toàn huyện có hàng chục trường hợp vi phạm nhưng hết tháng 8-2023 mới xử lý 25 trường hợp (thuộc thẩm quyền cấp huyện – PV), với tổng số tiền phạt hơn 400 triệu đồng.
Tất cả các quyết định đều buộc khôi phục hiện trạng ban đầu. Sau thời gian cho tự giác nếu không thực hiện sẽ tổng hợp để tiến hành các bước yêu cầu tháo dỡ, cưỡng chế…
Cũng theo vị này, hiện nay việc xây dựng cụm công nghiệp Krông Pắk chưa thực hiện được, trong khi việc xuất khẩu sầu riêng cần có kho chứa nên địa phương có “du di”.
“Dọc tuyến quốc lộ 26 có hàng chục kho chứa sầu riêng vi phạm. Mới đây, có hai doanh nghiệp xin chuyển đổi 3.000 – 4.000m2 đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn (tại vị trí đã xây kho đã vi phạm – PV).
Tuy nhiên hồ sơ này đã bị Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đắk Lắk “tuýt còi” và yêu cầu huyện rà soát toàn bộ hiện trạng các kho chứa sầu riêng trên địa bàn” – vị này cho biết. Theo vị này, việc xử phạt vi phạm đất đai, xây dựng đã thực hiện nhưng yêu cầu khôi phục hiện trạng rất khó.
Nói thêm về vấn đề này, ông Đoàn Đại Lý – chánh văn phòng UBND huyện Krông Pắk – cho biết UBND huyện đã ra rất nhiều văn bản nhắc nhở, chấn chỉnh các địa phương rà soát, xử lý việc người dân, doanh nghiệp vi phạm về đất đai, xây dựng kho chứa sầu riêng.
“Hiện nay Thanh tra Sở Xây dựng Đắk Lắk cũng đang thanh tra việc xây dựng kho chứa sầu riêng ở các địa phương, chưa có kết luận” – ông Lý nói.
Theo thống kê, Đắk Lắk hiện có 22.500ha sầu riêng, trong đó khoảng 10.000ha đang cho thu hoạch. Sản lượng sầu riêng năm 2022 đạt 170.000 tấn quả tươi, doanh thu trên 9.500 tỉ đồng.Vụ thu hoạch năm nay, dự kiến sản lượng sầu riêng Đắk Lắk có thể đạt trên 200.000 tấn quả. Riêng huyện Krông Pắk có khoảng 7.000ha, trong đó có trên 3.000ha đã cho thu hoạch với sản lượng ước đạt 56.000 tấn.
