Nhiều người có thể cho rằng dưa hấu là một loại trái cây có xuất xứ từ vùng nhiệt đới của châu Á, nhưng trên thực tế, quê hương của chúng lại đến từ châu Phi.
Nguồn gốc và sự lan truyền của dưa hấu
Quá trình thuần hóa dưa hấu bắt đầu khoảng 4.000 năm trước ở vùng Đông Bắc châu Phi, trong khu vực mà ngày nay là Sudan và Ai Cập. Các bằng chứng khảo cổ học cho thấy người Ai Cập cổ đại đã bắt đầu trồng dưa hấu từ rất sớm, với những bức họa trên tường và các hạt dưa hấu được tìm thấy trong các ngôi mộ cổ.
Ban đầu, người ta chọn lựa những cây có trái lớn hơn, ít đắng hơn và chứa nhiều nước hơn để trồng và lai tạo. Qua hàng thế kỷ, quá trình chọn lọc tự nhiên và nhân tạo đã dần dần biến đổi dưa hấu từ một loại trái cây dại nhỏ và đắng thành loại quả to, ngọt và mọng nước.
Dưa hấu đã trở thành một phần quan trọng trong nền văn hóa Ai Cập cổ đại, không chỉ là thực phẩm mà còn là biểu tượng trong các nghi lễ và tôn giáo. Từ Ai Cập, dưa hấu lan rộng đến các khu vực khác của Địa Trung Hải, và sau đó đến châu Âu qua các tuyến đường thương mại. Khi người Ả Rập mở rộng đế chế của mình vào thế kỷ thứ 7 và 8, họ đã mang theo dưa hấu đến các vùng đất mà họ chinh phục, bao gồm Tây Ban Nha và Bắc Phi.
Du nhập vào các nước phương Đông thông qua Con đường tơ lụa
Với việc mở Con đường tơ lụa, dưa hấu dần dần được du nhập vào Trung Quốc và các nước phương Đông khác.
Ở Trung Quốc, dưa hấu đã trở thành loại trái cây giải nhiệt không thể thiếu trong mùa hè. Người ta còn phát minh ra một dụng cụ đặc biệt để ăn dưa hấu – bát dưa, cũng như nghệ thuật chạm khắc dưa, thể hiện một cách sống động tình yêu và những cảm xúc độc đáo của họ đối với dưa hấu.
Quá trình lan truyền tại Hoa Kỳ
Tại Hoa Kỳ, sự phổ biến của dưa hấu gắn bó chặt chẽ với hệ thống nô lệ. Những người đầu tiên mang dưa hấu đến Mỹ là những nô lệ người châu Phi.
Sau này, để kiểm soát nô lệ, các chủ đồn điền miền Nam bắt đầu dùng hạt dưa hấu để hạn chế quyền tự do của họ, khiến dưa hấu trở thành một trong những biểu tượng của chế độ nô lệ và phân biệt chủng tộc.
Theo Cafef