Liên tục những ngày cuối tháng 6-2009, giá cà phê trong nước chỉ còn 21.500 – 21.800 đồng/kg. Đây là mức thấp nhất trong vòng ba năm qua khiến nhiều nông dân, doanh nghiệp và đại lý kinh doanh mặt hàng này lâm vào tình trạng khó khăn.
Theo nhiều doanh nghiệp, mặc dù nhiều đơn vị đang tìm mua nhưng giá cà phê vẫn tụt dốc kỷ lục.
Giá giảm nhưng khan hàng
Ông Lê Đức Thống, tổng giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk, cho biết hơn một tháng qua giá cà phê liên tục biến động, chủ yếu là giảm đã gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là đầu vào. Riêng tháng 6 chỉ duy nhất ngày 2-6 giá cà phê tăng cao nhất ở mức 25.500 đồng/kg, sau đó giảm dần ở mức 21.500-21.800 đồng/kg nhân xô.
Do giá giảm nên nông dân không bán ra, các đại lý cấp 1 (tuyến huyện – thu mua trực tiếp từ nông dân) găm hàng chờ giá, trong khi nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã ký hợp đồng cung ứng cà phê từ trước đó. Theo ông Thống, từ đầu năm đến nay công ty chỉ xuất được 73.000 tấn, hiện tại doanh nghiệp đang phải hoạt động trong tình trạng “án binh bất động”, chờ giá cà phê tăng trong thời gian tới.
Hầu hết các công ty xuất nhập khẩu cà phê khác trên địa bàn Đắc Lắc cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Theo ông Nguyễn Anh Dũng – phó giám đốc Sở Công thương Đắc Lắc, tính đến hết tháng 6-2009 số lượng cà phê xuất khẩu trong niên vụ 2008-2009 mới chỉ được 166.500 tấn, đạt 47,6% kế hoạch, thấp hơn 12,4% so với thời điểm cùng kỳ năm trước.
Theo dự báo của Sở Công thương Đắc Lắc, để chỉ tiêu xuất khẩu đạt mức khoảng 380.000 tấn trong niên vụ này, từ nay đến cuối năm phải đảm bảo nguồn hàng ít nhất trên 200.000 tấn, tuy nhiên điều này sẽ rất khó khăn do tình trạng găm hàng chờ giá ở các đại lý và nông dân.
Găm hàng chờ giá
Trước tình trạng khan hiếm đầu vào, nhiều công ty xuất nhập khẩu cà phê lớn trên địa bàn Đắc Lắc đã đưa ra nhiều biện pháp để hút hàng, đảm bảo đủ số lượng các hợp đồng xuất khẩu đã ký kết. Ông Phan Việt Hùng cho hay Công ty cổ phần Đầu tư xuất nhập khẩu cà phê Tây nguyên đã phát giá thu mua cà phê cao hơn giá bình quân trên thị trường ít nhất 2.000-3.000 đồng/kg cà phê nhân xô. Nhưng biện pháp này không mấy hiệu quả do tâm lý tiếp tục găm hàng chờ giá của hầu hết các đại lý và nông dân. Tương tự, ông Lê Đức Thống cho biết đã huy động nhiều phương cách để thu hút đầu vào nhưng sản lượng nhập không đáng kể.
Đến ngày 29-6, hầu hết các đại lý thu mua cà phê tại TP Buôn Ma Thuột đều cho biết do giá cà phê xuống thấp nên trong gần một tháng qua, các đại lý luôn hoạt động trong tình trạng cầm cự. Các đại lý tuyến huyện, nơi nắm toàn bộ nguồn cà phê từ nông dân, không xuất ra khiến nguồn cà phê tại TP Buôn Ma Thuột khan hiếm. Đại lý thu mua cà phê Phúc Sương cho biết nếu so với những năm trước thì hiện tại nguồn vào đang thấp kỷ lục, mỗi ngày đại lý chỉ nhập vào được trên dưới 10 tấn, trong khi năm trước là 50 tấn/ngày.
Đại diện cơ sở thu mua nông sản Tiến Thịnh cho hay giá cà phê “rớt sàn” trong thời gian qua đã khiến mặt hàng cà phê của đại lý gần như “đóng băng”, phải hoạt động theo hướng mua chừng nào bán chừng đó theo giá đã cam kết từ trước. Nhiều đại lý thu mua nông sản cho biết hiện tại đang là thời điểm “nhạy cảm” để đầu tư vào cà phê, nên để tránh rủi ro nhiều cửa hàng đã chuyển qua đầu tư các mặt hàng nông sản khác, chờ giá cà phê ổn định trở lại trong thời gian tới.
Đã xuất khẩu hơn 1,1 tỉ USD
Theo ông Đoàn Triệu Nhạn – chuyên gia của Hiệp hội Cà phê – ca cao VN, giá cà phê có thể tăng trở lại trong tháng 10-2009 do vụ cà phê tới của Brazil được dự báo là mất mùa và các nhà sản xuất sẽ mua hàng dự trữ cho đợt chế biến kế tiếp.
Theo ước tính của Bộ NN&PTNT, xuất khẩu cà phê trong tháng 6 của VN đạt khoảng 90.000 tấn với giá trị 129 triệu USD. Trong sáu tháng đầu năm, cả nước xuất khẩu 741.000 tấn cà phê với giá trị đạt 1,1 tỉ USD, giảm 12% so với cùng kỳ năm ngoái.
