Hiện tượng cà phê ra hoa vào thời điểm thu hoạch hoặc mới thu hoạch xong là điều đã xảy ra trong nhiều năm gần đây. Hiện tượng này gây nhiều bất lợi cho sản xuất cà phê, nhất là ảnh hưởng đến năng suất vụ sau, nên cần áp dụng biện pháp kỹ thuật để xử lý hiệu quả.
Năm nay, nhiều vườn cà phê trong tỉnh đang hái quả hoặc mới thu hoạch xong thì đã nở hoa. Tại nhiều địa phương như Đắk Song, Đắk Mil, Đắk R’lấp, TP. Gia Nghĩa…, tỷ lệ cây cà phê bung hoa chiếm khá lớn, khoảng 10-50% diện tích.
Gia đình chị Nguyễn Thị Mai, thôn 7, xã Đắk Ha (Đắk Glong) có 4 ha cà phê. Khi chị thu hái cà phê được khoảng 2 ha thì gặp mưa, nên vườn cây bung hoa, tỷ lệ nở hoa khoảng 30%.
Chị Mai lo lắng: “Cà phê ra hoa trong quá trình thu hái dễ bị gãy, rụng hoa. Cùng với đó, cà phê sẽ bị ảnh hưởng xấu tới sức đề kháng, tạo môi trường thuận lợi cho nấm bệnh, rệp tấn công, giảm năng suất vụ tới”.
Cũng theo chị Mai, trong điều kiện nhân công khan hiếm, gia đình không thể tạm dừng việc thu hoạch. Đây là năm thứ 5 liên tiếp, gia đình chị gặp phải tình trạng này. Có lẽ đây là một phần nguyên nhân làm năng suất vườn cà phê của chị sụt giảm.
Còn ông Nguyễn Văn Phiếu, tổ dân phố 1, phường Nghĩa Trung (Gia Nghĩa) cho biết, gia đình có 1 ha cà phê. Năm nay, vườn cà phê của gia đình ông cũng xảy ra hiện tượng nở hoa khi đang thu hoạch.
Tỷ lệ hoa nở trên cây cà phê khoảng 10%, nên gia đình vẫn tiếp tục thu hái. Gia đình chú ý thu hái quả nhẹ nhàng hơn để không làm rụng, gãy hoa cà phê.
Theo Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên, tình trạng cà phê ra hoa bất thường là do thay đổi nhiệt độ, không khí đột ngột. Thời điểm thu hoạch cà phê thường là mùa khô, nên khi có mưa hoặc nhiệt độ xuống thấp sẽ kích thích cà phê ra hoa.
Những năm gần đây, lượng mưa phân bố trong các mùa có nhiều thay đổi. Điều này làm cho cà phê và một số cây trồng khác thay đổi sinh lý, dẫn đến ra hoa bất thường.
Về giải pháp xử lý, khi hoa cà phê nở bất thường với tỷ lệ cao thì cần tưới nước để dưỡng cây, giúp hoa thụ phấn tốt, bảo đảm năng suất không bị sụt giảm vào vụ sau.
Ông Nguyễn Viết Vui, Chi cục Trưởng Chi cục Phát triển Nông nghiệp (Sở NN-PTNT) khuyến cáo, nhà nông cần theo dõi tình trạng cà phê ra hoa bất thường và diễn biến của thời tiết.
Trong đó, bà con chú ý tạm dừng thu hoạch trước và sau khi cà phê nở hoa khoảng 3 ngày để tránh gây rụng hoa, làm hỏng các mắt mầm trên cành, dẫn đến đợt ra hoa tiếp theo không đạt.
Việc tạm dừng thu hoạch sẽ giúp cho hoa cà phê thụ phấn đầy đủ, tạo khả năng đậu quả cao. Sau đó, bà con có thể tiếp tục thu hoạch, nhưng cần có biện pháp bảo vệ hoa cho cà phê, tránh những tác động thô bạo, gây tổn hại đối với những cành đã ra hoa.
