Kỹ thuật trồng và chăm sóc ca cao

Ca cao có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau như đất đỏ bazan, đất feralit vàng phát triển trên đá trầm tích, đất tro núi lửa, đất cát…. Nhìn chung cây ca cao thích hợp với loại đất có tầng canh tác dày, ít nhất là 1,5 m, dễ thoát nước, có cấu trúc tốt, giữ được ẩm, giàu chất dinh dưỡng.

1. Mật độ và khoảng cách

Trên nền đất tốt, tương đối bằng phẳng trồng với khoảng cách 3 x 3 m (mật độ 1.110 cây/ha) hoặc 3 x 3,5 m (mật độ 952 cây/ha). Trên đất dốc, độ phì kém trồng với khoảng cách 3 x 2,5 m, tức mật độ 1,330 cây/ha.

2. Thời vụ trồng

Tùy từng điều kiện thời tiết khí hậu mà chọn thời vụ trồng cho thích hợp, tốt nhất là trong mùa mưa. Ở Tây Nguyên thời vụ trồng tốt nhất bắt đầu từ tháng 6, các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ thời vụ trồng tháng 10 trong năm.

3. Đào hố, bón phân

– Đào hố kích thước: 50 x 50 x 50 cm, đất mặt và đất sâu để riêng.

– Bón lót: mỗi hố bón 10 – 15 kg phân chuồng hoai + 0,5 kg phân lân Đầu Trâu. Trộn đều phân với lớp đất mặt rồi lấp vào đầy hố, bón trước khi trồng khoảng 2 tuần trở lên.

4. Xử lý mối trước khi trồng

Mối là đối tượng côn trùng phá hoại đặc biệt nghiêm trọng trên ca cao trồng mới và kiến thiết cơ bản. Một số loại thuốc hóa học mới có hiệu lực trừ mối tương đối cao như Admire và Confidor, pha nồng độ 0,1 – 0,2%, phun đều dưới hố và thành hố vài ngày trước khi trồng. Sau trồng 1 tháng phun lại lần 2, cần phun thuốc xung quanh hố và toàn bộ cây.

5. Trồng ca cao

Cây ca cao không chịu được nước đọng, do vậy không nên trồng âm như cây cà phê, mà chỉ trồng ngang bằng mặt đất. Khi trồng móc hố sâu khoảng 30 cm, dùng dao rạch túi bầu PE, đặt bầu cây ca cao giữa hố và mặt bầu ngang với mặt đất, lấp đất xung quanh và dùng tay ấn nhẹ, tránh làm vỡ bầu.

6. Trồng cây che bóng, che gió

Cây ca cao con chỉ cần 25 – 50% ánh sáng, do vậy cây cần được che bóng trong năm trồng mới và trong thời kỳ kiến thiết cơ bản để đảm bảo tỷ lệ cây sống và cây con sinh trưởng tốt. Trong điều kiện Tây Nguyên thường có gió mạnh và nắng gắt trong mùa khô nên việc che bóng, chắn gió là kỹ thuật bắt buộc. Khi cây đã trưởng thành loại bỏ dần bóng mát và có thể đi đến loại bỏ hoàn toàn tùy thuộc vào điều kiện thâm canh. Để tăng thu nhập, có thể chọn trồng các loại cây ăn quả, cây lấy gỗ, cây lấy dầu hay cây dược liệu (chôm chôm, sầu riêng, bơ, quế, hoa hoè…) để trồng xen trong vườn ca cao làm cây che bóng lâu dài.

7. Bón phân cho cây ca cao

Ở Tây Nguyên nếu trồng ca cao trên đất bazan với mật độ 1.110 cây/ha, cần bón phân Đầu Trâu với liều lượng sau:

• Năm tuổi Loại phân Liều lượng (kg/cây)
• Năm thứ 1 NPK 20-20- 15 Đầu Trâu 0,2 – 0,3
• Năm thứ 2 NPK 20-20-15 Đầu Trâu 0,5 – 0,6
• Năm thứ 3 NPK 20-20-15 Đầu Trâu 0,6 – 0,8
• Năm thứ 4 NPK 15-10-15 Đầu Trâu 1,2 – 1,5
• Các năm kinh doanh NPK 15-10-15 1,5 – 2

Lượng phân trên được chia làm ba đợt (đầu, giữa và cuối mùa mưa), đợt một: 30%, đợt hai: 40%, đợt ba: 30%.

Do đặc điểm bộ rễ cây ca cao chủ yếu phân bố ở tầng đất mặt (80% rễ tập trung ở tầng 0 – 15 cm) nên cần bón phân trong tầng đất mặt. Rải phân theo đường chiếu của vanh tán, nên xới nhẹ và lấp đất để giảm bớt thất thoát do rửa trôi và bay hơi.

8. Cắt cành tạo hình

Cũng như cây cà phê, cây ca cao cũng cần cắt cành tạo hình mới cho năng suất cao và ổn định.

– Thời kỳ kiến thiết cơ bản chỉ để mỗi cây có 1 – 2 thân chính và loại bỏ những cành vượt, cành yếu. Nếu trồng cây ghép cần đặc biệt chú trọng loại bỏ các chồi nằm dưới vết ghép.

Thời kỳ kinh doanh: hàng năm cần cắt bỏ những cành đâm ngược, những cành sà đồng thời cắt bỏ những cành yếu, cành khô, cành sâu bệnh. Thường 1 năm cắt cành khoảng 3 lần.

9. Tưới nước

Trong năm trồng mới, vào mùa khô nên tưới nước cho cây ca cao giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt. Lượng nước tưới khoảng 50 – 100 lít/gốc/đợt, chu kỳ tưới khoảng 20 – 25 ngày. Khi bước vào thời kỳ kinh doanh, giao tán kín, cây có khả năng chịu hạn khá, không cần tưới nước vẫn đảm bảo sinh trưởng và cho năng suất khá. Tuy vậy, các thí nghiệm tưới nước thực hiện ở các vùng trồng ca cao trên thế giới cho thấy tưới 1 – 2 lần với lượng nước tưới khoảng 100 – 150 lít/gốc sẽ làm cho sinh trưởng và năng suất của cây tốt hơn nhiều.

10. Phòng trừ sâu bệnh

– Sâu hại: các loại sâu ăn lá, bọ xít muỗi, bọ cánh cứng… dùng các loại thuốc Suprathion, Sherpa, Karate, Actara…

– Bệnh nấm hồng: dùng validacin 1,2 – 1,5% Anvil, Tilt 0,2 – 0,3%, chú ý phun mặt dưới lá.

– Bệnh thối quả: là loại bệnh rất nghiêm trọng trên cây ca cao, bệnh phát triển mạnh trong mùa mưa. Biện pháp phòng trừ tốt nhất là vệ sinh đồng ruộng, thu gom các quả bệnh, cành bệnh mang ra khỏi vườn và đốt bỏ. Mùa mưa cần rong tỉa cây che bóng cho thông thoáng. Phun Ridomil, Alliette 0,2 – 0,3%. Phun 3 – 4 lần trong mùa mưa.

>> Ca cao – cây công nghiệp chủ lực, tại sao không?

Tác giả: Tôn Nữ Tuấn Nam