Những ngày này, người trồng cà phê ở Tây Nguyên đang phải đôn đáo tìm kiếm nhân công thu hoạch cà phê. Tuy chưa vào thời kỳ thu hoạch rộ, song việc khan hiếm nhân công đang làm cho các “ông chủ” trồng cà phê lo lắng. Lao động làm thuê qua môi giới bởi các tay cò.
Nông dân lo lắng
Tại thị trấn Đăk Đoa (huyện Đăk Đoa, Gia Lai) – nơi tập kết LĐ từ các tỉnh miền xuôi lên tìm việc trong vụ mùa cà phê, mới 7 giờ sáng, đã có hàng trăm nông dân trồng cà phê đứng đợi tìm người làm.
Anh Nguyễn Quang – ở xã Ia Băng (Đăk Đoa) – lo lắng: “Đã một tuần nay, ngày nào tôi cũng ra đây tìm người làm, nhưng vẫn chưa có. Nhà tôi có 3ha cà phê, nhưng chỉ có một mình, phải cần thêm 5 người nữa”.
Vụ mùa năm nay, giá cà phê không cao, chỉ từ 23.000 – 26.000 đồng/kg. Nhiều vùng cà phê bị mất mùa do thiếu nước tưới vào mùa khô và chịu thiệt hại do những cơn bão vừa qua… Tuy nhiên, do khan hiếm LĐ nên giá nhân công hái cà phê ở Gia Lai dao động từ 70.000 – 100.000 đồng/người/ngày. Đối với nhân công ở theo tháng thì giá khoảng 2.500.000 đồng/người, bao ăn ở. Đó là giá cao nhất từ trước đến nay và chắc chắn sẽ còn “đội” lên.
Bị “cò” ép giá
Cũng như mọi năm, cứ “đến hẹn lại lên”, NLĐ ở hầu khắp các tỉnh đổ về Tây Nguyên tìm việc trong mùa thu hoạch cà phê. LĐ địa phương thì làm thuê theo ngày công hoặc khoán sản phẩm, còn người đến từ các tỉnh phải hợp đồng làm theo tháng để được chủ nhà bao ăn, ở. Những người làm thuê theo tháng, ngoài việc hái quả trên rẫy còn phải phụ giúp chủ nhà khuân vác nông sản ra phơi hoặc chất vào kho, một số phải ở tại rẫy để vừa thu hoạch vừa trông coi nông sản…
Một số đối tượng đã lợi dụng sức LĐ của người làm thuê bằng hình thức môi giới. Những đối tượng này thường môi giới LĐ cho các chủ vườn lớn, cần nhiều nhân công. Họ đi khắp nơi để tìm kiếm LĐ, nhất là các tỉnh Bắc Trung Bộ. Sau mỗi lần môi giới, họ được nhận tiền hoa hồng từ hai bên. Lương của NLĐ đều phải chi trả thông qua người môi giới.
Chị Hà Thị Thuật – quê Bá Thước, Thanh Hoá, làm thuê tại một rẫy cà phê thị trấn Ia Kha (huyện Ia Grai, Gia Lai) – cho biết: “Người xã em đi đông lắm, nhưng làm ở đây chỉ có 9 người thôi. Em không biết tiền lương là bao nhiêu”.
Để thu hoạch 1ha cà phê cần khoảng 100 công LĐ. Tây Nguyên hiện có khoảng 400.000ha cà phê, vào mùa thu hoạch cần thêm ít nhất 30% LĐ ngoài tỉnh. Xã Nam Yang, Đăk Đoa, Gia Lai có khoảng 700ha cà phê, vào mùa thu hoạch, xã này có trên 1.000 LĐ ngoài tỉnh đến làm thuê, chủ yếu là người dân đến từ Quảng Nam và Bình Định.
