Nhiều thương lái mua chanh dây bán sang Trung Quốc với giá cao đã khiến người dân ở Gia Lai ồ ạt chặt cà phê để trồng chanh dây
Thời gian qua, nhiều người dân ở huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai và một số vùng lân cận đã hối hả xuống giống trồng chanh dây để xuất bán sang Trung Quốc (TQ). Trong khi đó, chính quyền địa phương lúng túng trong việc định hướng loại cây trồng này cho người dân.
Ông Phạm Ngọc Cơ, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mang Yang, cho biết huyện này đã có hơn 180 ha chanh dây. Chỉ từ đầu năm 2016 đến nay, diện tích chanh dây đã tăng thêm 50 ha và có xu hướng tăng mạnh trong thời gian tới. Để có đất trồng chanh dây, nhiều diện tích cà phê đã bị đốn hạ. Dọc Quốc lộ 19, đoạn qua huyện Mang Yang, hàng chục hecta cà phê đã bị phá bỏ.
Vừa thu hoạch xong, ông Nguyễn Văn Thức (ngụ xã Đắk Jrăng, huyện Mang Yang) đã chặt 300 gốc trong tổng số 1.500 gốc cà phê của mình để đầu tư trồng chanh dây. “Trồng cà phê một năm mới thu hoạch một lần mà giá chỉ bằng phân nửa so với chanh dây. Trong khi đó, cây chanh chỉ mất 6 tháng là cho trái, khi đến vụ thì 2 ngày thu hoạch một lần. Tính ra, trồng chanh dây lời gấp 4 lần trồng cà phê” – ông Thức tính toán. Tuy lãi nhiều nhưng trái này chỉ được thương lái mua xuất sang TQ nên ông Thức cũng rất lo ngại, không dám chặt hết vườn cà phê chuyển sang trồng chanh dây.
Gần nhà ông Thức, thấy các con mượn đất từ Cụm Công nghiệp – Tiểu Thủ công nghiệp huyện Mang Yang để trồng chanh dây có lãi lớn, ông Hoa Văn Trung cũng quyết định chặt 400 gốc cà phê để trồng chanh dây. Hai người con của ông Trung trồng 230 gốc chanh dây, cứ 2 ngày thu hoạch một lần bán được 6 triệu đồng. Chị Hoa Thị Luyến (con ông Trung) hồ hởi khoe vườn chanh dây mới trồng 7 tháng nhưng đã thu hoạch được 2 tháng. “Làm cà phê mồ hôi chưa khô tiền đã hết nên không khá nổi. Tôi đã đặt mua 2 thùng giống chanh dây từ Đài Loan với giá 7,2 triệu đồng, đang chờ gửi về để trồng tiếp” – chị Luyến nói.
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng việc người dân phát triển tự phát cây chanh dây nhưng chỉ phụ thuộc vào thị trường TQ thì rủi ro cao, giá cả sẽ không ổn định. Bà Nguyễn Thị Sen, một thương lái chanh dây ở huyện Mang Yang, kể: “Bình quân mỗi ngày mua từ 2-3 tấn chanh về tách lấy hạt đóng thùng xuất sang TQ. Có lúc giá chỉ 8.000 đồng/kg nhưng hiện trên 20.000 đồng/kg. Nếu thương lái TQ không mua nữa thì tôi cũng dừng. Người trồng chanh dây khi đó sẽ phải chuyển sang trồng cây khác hoặc quay lại trồng cà phê”.
Theo ông Phạm Ngọc Cơ, nguyên nhân người dân đổ xô vào trồng chanh dây vì đây là cây “siêu lợi nhuận”. Đầu tư hơn 100 triệu đồng/ha, thu hoạch bình quân cũng được hơn 1 tỉ đồng. Một nguyên nhân khác là người trồng cà phê rất khó tiếp cận được với nguồn vốn vay do ngân hàng đòi hỏi quy trình vay rất chặt chẽ. “Rất khó thực hiện quy hoạch loại cây trồng vì phải phụ thuộc vào thị trường tiêu thụ. Ngay cả cây cao su, khoai mì cũng bán sang thị trường TQ là chủ yếu. Người dân thấy trồng cây gì có lợi thì họ trồng, không cản được” – ông Cơ chia sẻ.
Xem thêm: Hàng nghìn ha cà phê bị phá bỏ
Xây dựng cả nhà máy chế biến
Ông Lê Lợi, Chánh Văn phòng UBND huyện Mang Yang, cho biết đã có một doanh nghiệp đang xin xây dựng nhà máy chế biến chanh dây trên địa bàn. Chủ trương của UBND huyện là đồng ý. Về đầu ra sản phẩm, doanh nghiệp tự lo cho người trồng. Việc ồ ạt chặt cà phê trồng chanh dây tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.
Giá cà phê rớt thê thảm thế này thì nông dân phá bỏ cà phê là điều đương nhiên, không chỉ trồng chanh dây mà các loại cây trồng khác. Không chỉ ở Gia Lai mà các tỉnh khác nông dân đang tích cực chuyển đổi cây trồng số phận cây cà phê chung với cây cao su thôi. Hiện nay nước ta ra nhập TPP các loại cây ăn trái đang vươn xa sang Mỹ, Châu âu… đã và đem lại giá trị kinh tế cao thì sao nông dân không chuyển đổi, cứ độc canh 1 loại cây chắc có ngày thua lỗ to. Nếu tái canh cà phê thì tốn rất nhiều tiền mới có thu hoạch mà chuyển sang trồng một số cây có thu nhập cao thì cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên trồng chanh dây mà xuất sang thị trường TQ thì coi chừng!!!
Tôi cũng là 1 người chuyên về cây chanh dây tại Gia Lai. Nhưng thấy bà Sen phát biểu như vậy là chưa chính xác. Bà Sen chỉ mới làm về cây chanh dây này mấy tháng bà làm sao biết xu hướng của cây này được. Xuất đi Trung quốc chủ yếu là hàng tươi nhưng thứ để đảm bảo cho cây chanh phát triển lại là hàng đông lạnh, chủ yếu là xuất đi châu Âu và Đài Loan. Tuy giá mua thấp hơn giá chợ (hàng tươi) nhưng đảm bảo được giá cả cho bà con. Giá thấp nhất là 7.000d/1kg. Thấp hơn rất nhiều so với hàng tươi trên 20.0000d/kg. Nhưng mọi người thử tính xem. 1ha trung bình 1 năm thu 70 tấn trở lên với 600 cây 1ha nhân với giá thấp nhất là 7000d xen ra bao nhiêu rồi trừ chi phí khoảng 160 triệu xem lợi nhuận là bao nhiêu. Đấy là tôi tính giá thấp nhất còn cứ mười mấy hai mươi như thế này thì còn hơn nhiều. Mà đây lại là cây mì ăn liền 6 tháng đã có thu rồi. Vậy là ít rủi ro hay nhiều rủi ro. So với tiêu hoặc cà 3-4 năm mới được thu. Đấy chỉ là ý kiến riêng của tôi. Có gì mọi người đóng góp thêm. Xin cảm ơn!
Thực sự tôi đang tính phá 2 sào café để trồng chanh dây nhưng đang phân vân vì giá có ổn định hay không nữa hôm nay đọc phản hồi của bác này tôi lại có thêm niềm tin vào chanh dây. giá cả như thế này trông chờ vào café nhà tôi quanh năm chỉ đủ ăn.
Thị trường có ổn định lâu dài không vậy @liêm? Mình có 1 ha đất trống rất thuận tiện nhưng không biết có nên làm chanh dây ko đây, tư vấn cho mình với nhé. Cảm ơn bạn
Theo mình… bạn có thể trồng chanh dây đồng thời mình trồng thêm bưởi da xanh xen vào. Khi nào bưởi cần ánh sáng để phân tán thì mình phá chanh… BƯởi da xanh ghép khoảng 2 năm là bắt đầu có trái. Lý do trồng bưởi da xanh? Hiện nay thị trường bưởi da xanh đang có danh tiếng trên thị trường nước ngoài, diện tích bưởi ở VN chưa nhiều…tập trung chủ yếu ở vùng miền Tây nhưng hiện diện tích đất ở miền tây đang bị nhiễm măn, trong vòng 3 năm nữa thì khả năng diện tích bị nhiễm măn mở rộng điều nảy ảnh hưởng đến các vườn bưởi hiện tại dẫn đến thiếu nguồn cung. Đôi lời chia sẽ…
Các vị được gọi là chuyên gia kinh tế nói rằng chỉ phụ thuộc vào trung quốc là quá rủi ro! Đúng thật! Nhưng chỉ nói để đến đó thôi, còn có cách nào giúp nông dân thoát khỏi khó khăn hiện nay không? giá cà phê xuống thấp, chi phí nhân công phân bón tăng, người nông dân không có lời! Có ai giúp nông dân không? các vị tiến sĩ, chuyên gia kinh tế, kiến thức đầy mình nhưng đã làm gì được cho nông dân đâu! Toàn để nông dân tự lo, tự chịu! Phân tích thì rất hay nhưng mà chẳng bao giờ đưa ra hướng giải quyết!
Cây cà phê 1 thời là thế mạnh của nền kinh tế của Tây nguyên cũng như nền kinh tế Việt Nam, nhưng đến giờ phút này cây cà phê cũng không khác gì cây cao su, người dân đang chặt phá ồ ạt để thay thế vào những cây khác có giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với cây cà phê như: cây tiêu, cây bơ, sầu riêng,… mà chăm sóc lại nhẹ nhàng hơn, vậy thì còn đắn đo gì nữa sớm năm nào tốt năm đó, vài năm nữa thôi vùng đất Buôn Hồ này có lẽ giảng bài cho học sinh nói về cây cà phê chỉ còn trên tranh ảnh thôi.