(20-06-2015) Giá lên, giá xuống? Hướng về bắc, xuôi phía nam?

Phải nói rằng nhờ kết nối internet, nông dân và các tầng lớp tham gia thị trường cà phê ngày càng có nhiều phương tiện để biết thêm thông tin, tìm hiểu thị trường.

Đặc biệt hiện nay các công cụ dịch thuật tự động đầy rẫy trên mạng cũng giúp cho những người chưa thạo ngoại ngữ sử dụng khi cần để biết nội dung của một bản tin thị trường nếu như chưa có cách tiếp cận với những bản tin được dịch từ các ngoại nhữ sang tiếng Việt.

Tuy nhiên, nhiều người sử dụng các công cụ dịch thuật tự động trên mạng cho rằng đôi khi họ thử dùng để dịch một bản văn nhưng chẳng hiểu gì khi dịch ra được tiếng Việt.

Một số trang cung cấp thông tin thị trường hiện nay tận dụng các công cụ dịch thuật tự động trên mạng để cung cấp cho khác hàng. Tuy nhiên, rất đáng tiếc do không nắm được các cách nói hay hiểu chín chắn các hoạt động trên thị trường phái sinh, đã đưa ra những bài dịch dễ bị hiểu lầm không đáng có đối với người đọc.

Hãy đọc đoạn sau đây được trích nguyên văn trên một trang thông tin thị trường cà phê nước ngoài, được một bạn dịch lại như sau (xin trích nguyên văn bản gốc tiếng Anh ra ngày 17-6 và bản dịch tiếng Việt ra ngày 18-6):

There was no striking news coming to the fore for the coffee markets yesterday, while many players are concentrating more upon the forthcoming summer holidays within the leading northern hemisphere markets, which dominate direction.   There is however something of a support factor for the markets coming from the internal market price resistance within Vietnam, where farmers continue to hoard their past harvest stocks and to pressure the short sold exporters higher in price. 

Một trang tin dịch lại như sau:

Không có nhiều tin tức nổi bật cho thị trường cà phê vào thời điểm này khi mà Bắc bán cầu đang bước vào mùa hè với những chuyến đi nghỉ mát, do đó việc giao dịch có thể trở nên chậm lại.

Cuộc chiến kháng giá ở Việt Nam vẫn đang diễn ra gay gắt. Nông dân tiếp tục găm giữ hàng tồn kho của niên vụ trước và gây áp lực cho các nhà xuất khẩu phải bán hàng với giá cao hơn. 

Xin được góp ý về nội dung bản tiếng Anh như sau:

Đối với các công ty kinh doanh cà phê, họ thường chia nhau đi nghỉ hè vào hai tháng 7 và 8 hàng năm. Không khí chuẩn bị hè hiện nay tại các văn phòng công ty chắc nhộn nhịp nên không ai để ý mua bán mấy. Thế mà, tại các thị trường kỳ hạn (arabica và robusta), giá lại đang tăng.

Trong bản tiếng Anh, người ta dùng hình ảnh địa lý để chỉ thị trường, chỉ giá tăng với mệnh đề phụ “which dominate direction” chứ không có Bắc Bán cầu nào đây cả. Đối với các nhà kinh doanh hàng hóa, khi giá tăng họ nói giá chỉ hướng bắc (turning north) và giá rớt họ viết xuôi phương nam (turning south) vì các bạn thấy giá tăng, thường có mũi tên màu xanh chỉ hướng Bắc. Nên mấy hôm nay giá tăng, (giá trong vùng Bắc Bán cầu), hay phải hiểu rằng giá trong vùng DƯƠNG/TĂNG. Cũng giống như trong văn học, thường nhiều người dịch không nắm được cách nói, nên hiểu sai đi nội dung. Thí dụ như: “She was sad. Her eyes were turning south”. Ta phải dịch “Nàng buồn, mắt chùng xuống” chứ không nên dịch “Nàng buồn, mắt nàng hướng về phương nam”, tội chết! Nàng ở Cà Mau mà nhìn về các tỉnh phía nam nào nữa!

Trong câu thứ hai, tác giả đoạn tiếng Anh cho rằng nông dân vẫn trữ hàng và ép các nhà xuất khẩu nào đã bán trước, bán khống rồi, nay phải mua hàng giá cao hơn chứ làm sao nông dân ép các nhà xuất khẩu bán giá cao được!

Ở những trường hợp này, người viết bài này đề nghị phải dịch thoát, lấy ý và diễn biến thực của thị trường mà dịch. Đề nghị như sau:

There was no striking news coming to the fore for the coffee markets yesterday, while many players are concentrating more upon the forthcoming summer holidays within the leading northern hemisphere markets, which dominate direction.   There is however something of a support factor for the markets coming from the internal market price resistance within Vietnam, where farmers continue to hoard their past harvest stocks and to pressure the short sold exporters higher in price.  

Hôm qua không có tin tức gì nổi trội đối với thị trường cà phê, khi nhiều người đang hứng tập trung chuẩn bị cho đợt nghỉ hè sắp tới thì thị trường lại quay sang tăng, hướng đi lên đang chủ đạo (thị trường/giá ở vùng Bắc Bán cầu!).

Ủng hộ cho hướng tăng, tại Việt Nam, còn có một yếu tố tác động đến các sàn kỳ hạn từ thị trường nội địa ở Việt Nam, nông dân ở đó vẫn trữ hàng vụ cũ lại để buộc nhà xuất khẩu nào lỡ bán trước, bán khống phải mua vào với giá cao hơn.  

Đây chỉ là một trưng dẫn cùng góp ý với người dịch tin thị trường với hy vọng độc giả sẽ được phục vụ tốt hơn và nhất là đối với các bản tin nước ngoài, mỗi chữ đều có nghĩa và nói lên diễn tiến thị trường. Nếu có gì không bằng lòng mong các bạn bỏ qua.

Chúc cuối tuần vui vẻ.

Quan Di Sơn