Khu vực sản xuất cà phê Trung Mỹ chiếm giữ 20% sản lượng cà phê Arabica toàn cầu ; nông dân trồng cà phê tại Costa Rica chờ giá tăng ; một số nhà rang xay chất lượng cao tìm đến Việt Nam, Trung Quốc như một lựa chọn thay thế.
Thị trường cà phê Trung Mỹ đã gần như bị tê liệt bởi nỗi sợ hãi bệnh gỉ sắt lá cà phê bùng nỗ tồi tệ nhất có thể xảy ra, cũng như sự sụp đổ của giá cả trên thị trường kỳ hạn, hai vấn đề này kết hợp với nhau tạo ra một sự bế tắc giữa các nhà rang xay lớn và người nông dân.
Kết quả là, các nhà thu mua đang tìm kiếm nguồn hàng ở các nước như Brazil, Trung Quốc, Đông Phi và Việt Nam cho hạt cà phê vụ mùa 2013 – 2014, trong khi nông dân tại Trung Mỹ lại không muốn bán, hy vọng mức giá sẽ bật tăng trở lại sau khi sụt giảm mạnh xuống mức thấp 4 năm.
“Mọi người không mua, sợ rằng cà phê sẽ không được chuyển giao, và các nhà sản xuất sẽ không bán do giá thấp”, Ông Eric Thormahlen, chủ tịch Phòng xuất khẩu Cà phê Quốc gia Costa Rica, một nhà sản xuất cà phê Arabica cho biết.
“Các nhà sản xuất đang chờ đợi một phép màu xảy ra đối với mức giá cà phê hiện nay đồng thời họ cũng đang chờ đợi để xem xét vụ thu hoạch cà phê lớn năm tiếp theo sẽ được bắt đầu bán như thế nào”.
Một số nhà thu mua cà phê không muốn có nguy cơ bị hủy các giao dịch nếu căn bệnh Roya ăn sâu vào vụ mùa sắp tới của khu vực Trung Mỹ.
Trong khi cây cà phê Arabica chất lượng cao tại khu vực Trung Mỹ có thể bị ảnh hưởng nhưng mức độ thiệt hại chưa rõ ràng cho tới tháng Tám hoặc tháng Chín. Đó là thời điểm quả chín bắt đầu xuất hiện, cho phép ước tính sản lượng chính xác hơn, và cũng là lúc phần lớn các nhà rang xay bắt đầu ký hợp đồng.
Bệnh gỉ sắt lá cà phê xuất hiện dưới dạng những bào tử màu cam phấn ở mặt dưới của những lá bị nhiễm bệnh, cuối cùng làm cho chúng chuyển thành màu đen và gây nên hiện tượng rụng lá, thậm chí có thể giết chết hoặc làm cây cà phê ngày càng suy yếu, làm giảm sản lượng và ảnh hưởng đến chất lượng của hạt cà phê.
“Thực sự sẽ không có ai bán cà phê trong vụ mùa mới (tại Trung Mỹ) bởi vì chúng tôi chưa xác định được những tác động của bệnh nấm Roya sẽ như thế nào”, ông Ray Keane, chủ tịch của công ty nhập khẩu cà phê nhân cỡ trung Balzac Bros, tại Nam Carolina cho biết.
“Các nhà sản xuất và các doanh nghiệp xuất khẩu thì không muốn bán, các nhà nhập khẩu thì không muốn phải mạo hiểm. Nhưng có những hoạt động thương mại tại Brazil đang diễn ra rất tốt”
Điều này cho thấy rằng sự chú ý đến cà phê Brazil được tăng lên do có sự không chắc chắn đối với vụ mùa sắp tới tại khu vực Trung Mỹ, và sẽ tiếp tục thúc đẩy giá trị của những hạt cà phê tại quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu thế giới.
Khu vực Trung Mỹ sản xuất ra 1/5 lượng cà phê Arabica của thê giới, những hạt cà phê chất lượng cao với cấu tạo hương vị độc đáo được trồng ở độ cao rất cao so với mặt nước biển.
Sản lượng cà phê trong vụ mùa hiện tại ở khu vực Trung Mỹ (10/2012 – 9/2013) giảm khoảng 15%, còn 17,3 triệu bao loại 60kg do tác hại của bệnh nấm Roya, với dự kiến sản lượng vụ mùa 2013/14 thậm chí còn gặp nhiều khó khăn hơn do các loại bệnh nấm, Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO) cho biết trong báo cáo tháng 6 của mình.
Vào tháng Năm, ICO đã báo cáo rằng căn bệnh gỉ sắt lá cà phê đang bùng phát ở khu vực Trung Mỹ là tồi tệ nhất kể từ lần xuất hiện đầu tiên vào năm 1976 tại khu vực này. Cây cà phê ở Mexico và Peru cũng bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này trong niên vụ 2012/2013.
Mức giá chuẩn của cà phê Arabica trên sàn kỳ hạn ICE – Mỹ giảm khoảng 60%, xuống mức thấp nhất trong 4 năm, còn dưới 1,20 USD/lb vào cuối tháng 6 vừa qua, từ mức cao 34 năm hơn hai năm trước đây do Brazil thu hoạch một vụ mùa kỷ lục
“Tôi không nghĩ rằng sẽ có ai đó trong khu vực Trung Mỹ bị hoảng loạn và bán cà phê trong thời điểm này bởi vì những nhận định chung chung là không đủ”, một nhà nhập khẩu tại Mỹ cho biết.
Mức giá cộng cho những hạt cà phê Brazil COFSAN-23-NYC chất lượng tốt trên thị trường hàng hóa hiện nay là 1,5 cent/lb so với giá trên sàn kỳ hạn ICE – Mỹ sau khi tăng lên 3 lần về mặt giá trị trong 6 tuần cho đến cuối tháng Sáu.
Tại Nicaragua, mức giá cộng cho loại cà phê Arabica COF-NIC-NYC chất lượng cao trên thị trường hàng thực đang ở mức cao trong 15 tháng qua, mức giá cuối tháng Giêng gần như gấp đôi, do nguồn cung đã giảm vào cuối mùa bán hàng ra thị trường.
Tìm nơi khác
Tình hình của bệnh gỉ sắt lá cà phê đã làm cho John Gozbekian, một nhà thu mua cà phê của nhãn hiệu Coffee Reserve Brands tại vùng Phoenix, Arizona, phải đặt mua cà phê tại Việt Nam lần đầu tiên, và ông đã để mắt đến thị trường Trung Quốc như là một tùy chọn khác, đó sẽ là một sự khởi đầu.
“Căn bệnh Roya đã thúc đẩy sự lựa chọn của tôi ở các nhà sản xuất khác”, ông Gozbekian cho biết.
Những người khác đang nhìn về cà phê Arabica chất lượng cao tại khu vực Đông Phi. Tổ chức ICO dự báo sản lượng cà phê tại Ethiopia tăng 19 % lên 8,1 triệu bao trong vụ mùa 2012/13 và tại Tanzania là con số tăng khổng lồ 90 %, lên tới 1 triệu bao.
Nhưng đối tượng được hưởng lợi lớn nhất là Brazil, hiện đang thu hoạch vụ mùa 2013/14 (từ tháng 7/2013 đến tháng 6/2014).
Những nhà rang xay cà phê Arabica có chất lượng thấp đã chọn cà phê Brazil thay vì cà phê Mexico hay vùng Trung Mỹ”, một đại lý cà phê kỳ cựu tại Mỹ cho biết.
Trong khu các nhà máy rang xay có quy mô trung bình và lớn có đủ khả năng để thu mua cà phê từ các quốc gia khác nhau để tạo ra loại cà phê pha trộn, nhiều nhà rang xay cao cấp còn cung cấp thêm những hương vị khác biệt và việc pha chế đơn gốc..
Nhiều nhà rang xay cao cấp đã nâng cao mối quan hệ với các nhà sản xuất thông qua các chuyến viến thăm đến các trang trại tại Trung Mỹ.
“Nếu chúng ta không trở lại và đến thăm các nhóm những người dân đã bán cà phê cho chúng ta, người khác sẽ làm”, Ông Andrew Millẻ, chủ của công ty Cafe Imports có trụ sở tại Minneapolis.
Nestle Nespresso đã tổ chức một chương trình đào tạo cho nông dân tại vùng Trung Mỹ và không ép buộc các nhà sản xuất phải bán cà phê cho công ty này nhưng việc này đã có tác động tích cực trong việc thiết lập mối quan hệ với người nông dân.
Guillaume Lê Cunff, nhà tiếp thị quốc tế và là giám đốc chiến lược của công ty Nespresso, hy vọng những nổ lực trên sẽ được đền đáp khi sản lượng giảm và ông ta cần phải có được những hạt cà phê chất lượng cao vào cuối năm nay.
“Tôi không thể nói rằng chúng tôi không có mối lo nào” Ông Le Cunff cho biết. “Chúng tôi đã làm tất cả những gì chúng ta phải làm và tôi nghĩ chúng ta có những cách thức để bảo đảm nguồn cung”
Xem thêm:
