Cây cà phê Tây nguyên vừa bừng tỉnh sau những ngày nắng hạn khô cháy. Người trồng cà phê đã tìm lại nụ cười tươi vui bên gốc cà phê vừa trổ xanh lá trở lại khi cà phê đứng giá cao nhiều tháng gần đây.
Chờ đợi mùa cà phê giá cao
Đi dọc những vùng cà phê trù phú của Đắc Lắc như KrôngBuk, Cư M’Gar, Krông Ana… thấy bạt ngàn đồi cà phê xanh mơn mởn sau những cơn mưa giải hạn. Mùa này nhà vườn đang tập trung xuống phân, tỉa cành cho những gốc cà phê xơ xác cả lá lẫn quả.
Thăm rẫy cà phê gần nhà, bà Bài – nhà ở buôn Ea K’Mát, xã Ea Bhock, huyện Krông Ana – tâm sự: “Mưa xuống mới thấy người và vườn cà phê tươi tỉnh đấy cô ạ! Tiếc nỗi nhà nào cũng đã bán hết cà phê khi giá mới hơn 8.000 đồng/kg”. Sợ giá cà phê rớt thấp trở lại nên ai cũng bán vội bán vàng. Bây giờ giá lên cao 16.000 – 18.000 đồng/kg, có lúc gần 20.000 đồng/kg cà phê nhân, ai nấy tiếc hùi hụi.
Tại tỉnh Đắc Nông, cà phê cũng đang trở mình với tin cà phê tăng giá sau một mùa hạn. Rẫy cà phê rộng ba mẫu của anh Xuân, quê Hải Phòng vào thị trấn Đắc Nông (tỉnh Đắc Nông) lập nghiệp mười năm nay, vụ vừa rồi thu được 6 tấn cà phê nhân, anh bán hết cà phê, trồng thêm hai mẫu tiêu, hai mẫu sầu riêng.
Năm nay rẫy cà phê của anh bị thiếu nước, mất mùa ít nhất một phần ba sản lượng so với vụ trước. Nhưng anh vẫn vui mừng khi hay tin giá cà phê mua ở Đắc Nông có lúc lên 20.000 đồng/kg. Nếu mức giá vẫn giữ được đến đầu vụ thu hái tới vào tháng mười, anh sẽ trồng thêm sầu riêng, thả thêm bầy dê vài chục con.
Trong khi nhiều rẫy cà phê của dân mất mùa nặng, một số doanh nghiệp cà phê vẫn duy trì được vườn cà phê sai quả. Ông Nguyễn Xuân Thái, giám đốc Công ty cà phê Thắng Lợi (huyện Krông Păk, Đắc Lắc), cho biết: “Nhờ đủ nước tưới cà phê với lượng nước trữ 10 triệu m3 trong hồ Ea Nhái, cộng với hệ thống đai rừng chắn gió mà những rẫy cà phê của Thắng Lợi không bị mất mùa, quả vẫn sai trĩu cành”. Cà phê trữ trong kho Thắng Lợi còn đủ bán lai rai đến hết tháng tám này. Mà bán được giá rất cao: cà phê robusta loại 1 giá trên 1.300 USD/tấn (21.000 đồng/kg). “Chỉ mong giữ được giá này để người nông dân không bị lỗ” – ông Thái nói.
Mùa mới không còn “đắng”
Mặc dù giá cà phê đã được cải thiện và đang đứng ở mức cao, người trồng vẫn có nhiều nỗi lo. Nhân công chăm sóc, thu hái có thể bị khan hiếm khiến giá ngày công đội lên. Khả năng thời tiết diễn biến phức tạp trong vài tháng tới, mỗi năm vùng cao nguyên phải chịu vài trận bão lớn. Rồi những biến động khó lường trên thị trường cà phê thế giới.
Chị Quyết (xã Hòa Hiệp, Krông Ana, Đắc Lắc) vừa xuống phân hết 5 triệu đồng, từ đây đến khi thu hoạch còn xuống phân thêm hai đợt nữa, tiền thuê trả cho chủ đất hết 10 triệu đồng. Chăm chút cho rẫy cà phê quả vừa thưa vừa nhỏ, chị Quyết lo lắng: “Vụ này chắc cũng chỉ được hơn 1 tấn thôi. Giá mà đứng cỡ 18.000 – 20.000 đồng/kg mới có thể bù đắp được các khoản chi, còn không thì…”.
Theo đánh giá của Hiệp hội Cà phê VN, sản lượng cà phê niên vụ 2005-2006 bắt đầu từ tháng mười tới dự kiến khoảng 630.000 tấn, giảm 120.000 tấn so với niên vụ vừa qua; sản lượng cà phê giảm mạnh sẽ đẩy giá cà phê tiếp tục tăng nếu nhu cầu tiêu thụ cà phê trên thị trường thế giới không biến động. Trước mắt, từ nay đến hết tháng chín – thời điểm cuối vụ cà phê cũ, đầu vụ cà phê mới – giá xuất khẩu cà phê sẽ vẫn ổn ở mức 1.000-1.100 USD/tấn, tương đương giá mua 18.000-19.000 đồng/kg.
Anh Ban, anh Bất (con trai bà Bài) mỗi người có một mẫu đất trồng cà phê đang trông chờ mùa mới không còn đắng “để có tiền cho mấy đứa nhỏ học đại học, chi tiêu ở thành phố đắt đỏ lắm”. Hai anh trồng thêm cây bơ và sầu riêng, cả hai loại trái cây này đều đang vào mùa, bán cũng được hơn 100.000 đồng/ngày, giải quyết tiền chợ và sinh hoạt hằng ngày trong khi chờ mùa thu hái cà phê.
Với vụ mùa sắp thu hái vào tháng mười, theo đánh giá của ông Vân Thành Huy – chủ tịch Hiệp hội Cà phê VN, giá cũng còn tùy thuộc các nước sản xuất cà phê lớn như Brazil, Colombia, Indonesia… Tuy nhiên, giá cà phê trên thị trường thế giới cũng phụ thuộc nguồn cung cấp quan trọng là VN, nếu trong nước không bán ra ào ạt từ đầu vụ cũng sẽ góp phần giữ giá đứng vững ở mức cao.
Theo dự báo của ông Huy, đầu vụ thu hoạch giá cà phê xuất khẩu vẫn đứng ở mức cao 1.000 USD/tấn, giá mua 16.000-17.000 đồng/kg. Với giá thành 10.000-12.000 đồng/kg cà phê nhân của các vườn cà phê của dân tính trong mùa thu hoạch này, người trồng cà phê Đắc Lắc đã có thể tính đến khoản lời để tái đầu tư cho vườn cà phê. Và rồi sẽ trồng thêm những vườn cây ăn trái, gầy thêm bầy heo, thả thêm bầy dê trên thảm cỏ dưới tán vườn cây trái… Nhiều nhà vườn ở Đắc Lắc mơ về một mùa thu hái cà phê được giá đang đến thật gần.
Cà phê Buôn Ma Thuột sẽ có logo riêng
UBND tỉnh Đắc Lắc cho biết từ ngày 2 đến 5-12-2005, Festival cà phê Tây nguyên lần 1 sẽ được tổ chức tại khu biệt điện Bảo Đại, TP Buôn Ma Thuột. Đây cũng là dịp để Đắc Lắc công bố chính thức logo cà phê Buôn Ma Thuột. Logo đã được chọn và đang lập thủ tục đăng ký với Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học – công nghệ).
