Bệnh thán thư (có nơi gọi là bệnh khô cành, khô quả, thối quả) do nấm Colletotrichum cofeanum gây ra, là một trong vài dịch hại quan trọng trên cây cà phê, đặc biệt là vào mùa mưa.
Bệnh được phát hiện đầu tiên tại nước ta vào khoảng năm 1930, nhưng gây hại chưa nhiều. Sau đó do diện tích trồng cà phê ngày một gia tăng, nhất là ở các tỉnh Tây Nguyên và các tỉnh trung du phía Bắc, từ đó đã làm cho bệnh cũng phát triển theo và gây hại ngày một nhiều hơn.
Bệnh có thể gây hại nhiều bộ phận của cây, nhưng chủ yếu vẫn là trên quả.
– Trên quả: Bệnh thường tấn công mạnh ở giai đoạn quả đã thành thục, tại vị trí gần cuống quả hoặc tại điểm tiếp xúc giữa hai quả với nhau (những nơi dễ bị nước đọng lại). Ban đầu vết bệnh chỉ là một đốm tròn nhỏ màu đen, hơi lõm xuống, sau lan rộng khắp vỏ quả, ăn sâu vào trong nhân làm quả bị thối, khô đen và rụng sớm.
– Trên cành: Ban đầu vết bệnh chỉ là những đốm nhỏ màu nâu hơi lõm xuống ở những đốt giữa cành, sau lan rộng hết chiều dài của đốt. Bệnh thường tấn công những cành nhỏ đang hóa gỗ, nếu nặng có thể gây hại cả những cành lớn và thân cây, chỗ bị bệnh chuyển thành mầu nâu đen, làm lá bị rụng, cành bị khô rồi chết.
– Trên lá: Ban đầu vết bệnh là những đốm tròn màu nâu đen, sau đó lan rộng dần, trên đó có các vòng đồng tâm. Nếu nặng các vết bệnh liên kết lại với nhau thành từng mảng khô, màu nâu sẫm hay nâu đen.
Để hạn chế tác hại của bệnh, phải áp dụng kết hợp một số biện pháp chính sau đây:
– Không trồng cà phê quá dầy, thường xuyên cắt tỉa những cành bị sâu bệnh, cành nằm sâu trong tán lá không có khả năng cho trái… tỉa bớt cây che bóng trong mùa mưa để vườn cà phê luôn thông thoáng, khô ráo, hạn chế sự phát sinh, phát triển, lây lan và gây hại của nấm bệnh.
– Phải bón phân đầy đủ và cân đối giữa đạm, lân và kali.
– Ngoài những biện pháp trên đây thì việc dùng thuốc hóa học để phòng trị bệnh là một biện pháp cực kỳ quan trọng, đôi khi có tính chất quyết định.
Qua tiếp xúc với một số bà con trồng cà phê ở huyện Di Linh, Lâm Hà (Lâm Đồng), TP. Buôn Ma Thuột (Đăk Lăk)… bà con cho biết vào những tháng mùa mưa sử dụng thuốc Carbenzim 500FL phun định kỳ khoảng 20 ngày một lần đã có tác dụng phòng ngừa bệnh rất tốt.
Carbenzim 500FL là thuốc trừ nấm, có khả năng nội hấp. Ngoài đặc tính được cây hấp thu nhanh qua lá, thuốc còn có khả năng lan trải và bám dính tốt nên hạn chế được sự rửa trôi do nước mưa. Sau khi vào trong cây, theo mạch dẫn thuốc di chuyển lên phía ngọn cây để bảo vệ trái và các bộ phận non của cây. Do thuốc vừa có tác dụng ức chế sự hình thành các đính bào tử đồng thời vừa có tác dụng kìm hãm sự phát triển của sợi nấm bên trong cây, nên thuốc vừa có tác dụng phòng bệnh lại vừa có tác dụng trị bệnh rất hữu hiệu.
Về cách sử dụng, bà con có thể pha 15ml thuốc/bình 8 lít, hoặc 30ml thuốc/bình 16 lít. Nếu dung với số lượng nhiều thì pha 400ml thuốc trong một thùng phuy 200 lít, hoặc pha 2 lít thuốc cho một bồn 1.000 lít. Pha xong phun ướt đều tán lá.
Đê việc phòng trị bệnh đạt được hiệu quả cao, kéo dài và hạn chế tính kháng thuốc của nấm gây bệnh, bà con có thể hỗn hợp thuốc Carbenzim 500FL với thuốc Dipomate 80WP.
Cảm ơn bài viết trên báo nông nghiệp Việt Nam, cà phê nhà mình mới trồng tái canh năm thứ 3 giống cà phê ghép mua từ Viện Ekmat, hiện tại thấy quả rất sai nhưng nghe mọi người nói sau một hai năm hái bói nó sẽ tự chết. Mình quan sát thấy cành chết nhiều và trái thì rụng, nhiều rệp và muội đèn. Nghe một số người bày bỏ sun phát đồng vào mùa mưa cho kháng bệnh không biết là có đúng không?
thanh huyen à;….cà phê rụng trái có 4 nguyên nhân:
1 rụng do sinh lý
2 bón phân chưa cân đối ,
3 rụng do bệnh lý
4 rụng do rệp sáp hay mọt đục quả…vv
còn giống TR của Ekmat là chuẩn không chết yểu đâu mà bạn phải lo.
mui đên bạn nói là rệp xịt thuốc sâu mới hết. bạn xịt fedur hay megasel.
còn Đồng (Cu) xịt lên cây mới tốt bạn ạ
nông dân Di Linh chúc bạn thành công.
Nhà mình trồng cà phê chè năm thứ 3 quả khá đạt, xen với cao su hiện đang bị bệnh giống như miêu tả trên bắt đầu khô cháy trên đỉnh sinh trưởng và cây vàng lá hết. Cảm ơn điễn đàn đã phổ biến cách trừ bệnh !
Cà phê em trồng vào năm 2016. Năm nay cà phê cho bông nhiều. Nhưng không biết bệnh gì? Mà cà phê em bị đóm trên lá, khô cành và đọt non. Sau khi em phun thuốc thì thấy không hiệu quả. Mấy anh chị giúp em có biện pháp với…