Dù đang giữa mùa khô nhưng vườn cà phê mười hai năm tuổi của gia đình ông Ama Chương, buôn Kô Tam, xã Ea Tu (TP.Buôn Ma Thuột) vẫn xanh tươi rười rượi.
Đó là nhờ mô hình công nghệ tưới nhỏ giọt kết hợp bón phân qua nước cho cây cà phê đã được triển khai tại vườn nhà Ama Chương hơn hai năm qua.
Mô hình tưới nhỏ giọt này được triển khai từ đầu năm 2010 do Công ty Cà phê Trung Nguyên tài trợ với qui mô 5.000 m2 và 4.000 m2 còn lại trong vườn làm đối chứng. Với mô hình này, nước trước khi dẫn đến cây cà phê đã được “đi” qua một “hệ thống trung tâm” gồm: đồng hồ đo lưu lượng nước dùng để theo dõi lượng nước tưới một cách chính xác, kiểm tra lưu lượng của máy bơm, lưu lượng tưới; đồng hồ đo áp lực nước có nhiệm vụ kiểm tra sự hoạt động của máy bơm, độ sạch của lõi lọc và sự rò rỉ nước trong đường ống; hệ thống lọc nước làm nhiệm vụ loại bỏ những cặn bã, tạo lưu lượng nước ổn định, nước tương đối chất lượng trước khi cung cấp cho cây; van xả khí với mục đích giải phóng những túi khí hình thành trong suốt quá trình tưới được tạo ra do hoạt động của máy bơm, do độ dốc của địa hình hay do đường ống dẫn nước tưới có độ dốc đồng đều nhưng dài quá (500m).
Việc xả những túi khí này ra ngoài giúp hệ thống sau khi khởi động sẽ đạt được sự đồng đều về áp suất với thời gian ngắn nhất, ngăn ngừa được sự chênh lệch áp suất do khoảng chân không tạo ra trong đường ống làm ảnh hưởng đến tốc độ di chuyển của dòng nước. Bộ châm phân là thiết bị châm dinh dưỡng và ống chính, giúp đưa dinh dưỡng trực tiếp đến vùng rễ của cây qua dây nhỏ giọt. Hệ thống trung tâm kiểm soát được lượng nước thoát ra trong thời gian nhất định. Hệ thống đường ống tưới được bố trí cách gốc cà phê chừng 70 cm, chôn âm cách mặt đất chừng 5 – 7 cm; mỗi gốc một đoạn ống đi qua có mang theo 10 điểm nhỏ giọt (cách nhau 30 cm/1 điểm).
Mỗi giờ, mỗi gốc cà phê sẽ được cung cấp 28 lít nước. Độ ẩm của đất thường xuyên được kiểm soát bởi đồng hồ đo độ ẩm được cố định trên vườn. Với hệ thống này, lượng nước cung cấp đáp ứng đúng lúc theo nhu cầu của cây, tiết kiệm nước tối đa, hạn chế lượng nước thất thoát không hiệu quả, phù hợp với điều kiện điều tiết nước trong mùa khô Tây Nguyên.
Đặc biệt là “bộ châm phân” sẽ hút phân (đã được hoà nước với liều lượng định sẵn) rồi đưa vào hệ thống đường ống dẫn nước, điều tiết qua hệ thống nhỏ giọt, phân phối đều cho cây từ đầu vườn đến cuối vườn, hệ rễ được hấp thu đầy đủ dinh dưỡng để nuôi cây phù hợp cho từng giai đoạn sinh lý của cây, hạn chế việc bốc hơi làm mất đạm, tăng hiệu quả sử dụng phân bón của cây cà phê.
Đối với cây cà phê, năng suất và chất lượng sản phẩm phụ thuộc rất lớn vào thời kỳ nở hoa, mà việc nở hoa cà phê lại phụ thuộc vào thời kỳ tưới, lượng nước tưới, chu kỳ tưới và chất lượng nước tưới… Vì vậy, việc tưới nước để điều khiển sự ra hoa rộ, đồng loạt, tạo điều kiện cho việc thu hoạch tập trung là vấn đề rất quan trọng. Mô hình ứng dụng hệ thống tưới nhỏ giọt cà phê tại vườn nhà Ama Chương tỏ ra hiệu quả trong điều khiển ra hoa và tăng năng suất cà phê.
Thể hiện rõ nét nhất là năm 2009 khi chưa ứng dụng tưới nhỏ giọt, năng suất chỉ đạt 1,6 tấn/ha, năm 2010 sau khi ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt kết hợp bón phân qua nước thì năng suất vườn cây tăng lên rõ rệt với 2,6 tấn/ha, đến năm 2011 năng suất tiếp tục tăng đến 4 tấn/ha. Mô hình tưới nhỏ giọt này nếu tiếp tục được nghiên cứu điều chỉnh lượng nước tưới, chu kỳ tưới kết hợp điều chỉnh phân bón và các yếu tố khác… có thể khai thác tiềm năng năng suất cà phê cao hơn.
Theo cách điều tiết nước của ông Ama Chương, sau khi cây cà phê đã phân hóa mầm hoa, lượng nước được cung cấp liên tục 3 ngày, mỗi ngày tưới một giờ vào buổi sáng, những đợt sau cách 4-5 ngày tưới một lần, khoảng hơn 10 ngày kể từ ngày tưới đầu tiên, hoa cà phê đã đồng loạt bung rộ, cả vườn hoa nở trắng xóa. Trong cả mùa khô căn cứ vào độ ẩm trong đất mà điều tiết nước tưới phù hợp.
Hệ thống tưới nhỏ giọt còn hạn chế tối đa sự phát sinh, phát triển và lây lan của tuyến trùng, các chủng nấm và vi khuẩn gây hại cho cà phê vì không làm nước “bắn” tung tóe lên lá, gốc và không gây tràn trên bồn (như tưới dí truyền thống); hạn chế sự phát triển của các loại cỏ dại (vì không tràn lan trên mặt đất), giảm công và kinh phí đầu tư thuốc diệt trừ cỏ dại.
Qua đó hạn chế dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong nông sản, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giữ cân bằng hệ sinh thái vườn cây. Ngoài ra, khi bón phân qua hệ thống ống dẫn nước cũng hạn chế đáng kể việc thất thoát phân (do phân đã tan), cà phê được cung cấp lượng phân bón đầy đủ đáp ứng nhu cầu sinh trưởng và phát triển của cây, làm tăng năng suất và tăng chất lượng sản phẩm.
Tóm lại, lợi ích thiết thực của hệ thống tưới nhỏ giọt là nhu cầu về nước thấp; hệ thống có thể vận hành thường xuyên; giảm sự rửa trôi hóa chất vào môi trường; hạn chế sự xói mòn đất; giảm chi phí vận hành; làm cho độ ẩm đất đồng đều và luôn đạt ở mức tối ưu cho cây trồng; làm cho vùng rễ tươi xốp, tăng khả năng hô hấp của rễ nên tăng hiệu quả hấp thu nước và chất dinh dưỡng của cây, phát triển mạnh khối lượng rễ tích cực; tăng năng suất, chất lượng sản phẩm cà phê, giảm chi phí đầu tư công, phân bón, tăng hiệu quả kinh tế.
Có thể nói, mô hình ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt kết hợp bón phân qua nước cho cây cà phê là một trong những biện pháp góp phần thúc đẩy chương trình phát triển cà phê bền vững của tỉnh, bảo đảm sản lượng cà phê trên địa bàn, góp phần bảo đảm sự tăng trưởng kinh tế (vì hiện nay diện tích cà phê già cỗi, sâu bệnh, năng suất thấp đã chiếm một tỷ lệ lớn đối với tổng diện tích cà phê của tỉnh). Vì thế, rất cần có đầu tư đúng mức để triển khai và nhân rộng mô hình công nghệ tưới nhỏ giọt cho cây cà phê.
Theo ông Vũ Kiên Trung, Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ tưới Khang Thịnh, đại diện Tập đoàn Netafim (Israel) tại Việt Nam, đơn vị trực tiếp tư vấn và chuyển giao công nghệ tưới nhỏ giọt trên cà phê tại Dak Lak, tổng chi phí đầu tư cho mô hình tưới nhỏ giọt kết hợp bón phân qua nước cho cây cà phê là 54 triệu đồng/ha; thời hạn sử dụng tối thiểu là 10 năm, như vậy khấu hao mỗi năm chỉ 5,4 triệu đồng/ha.
Việc tưới nước cho cà phê theo truyền thống cần trung bình 24 – 26 công/ha/năm; nhưng khi áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt tiết kiệm thì giảm được khoảng 70 – 80% công, tương đương 17 – 20 công/ha/năm; giảm được 40% lượng nước tưới/ha, chưa kể tiết kiệm được chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật… Trong khi đó, mỗi vụ năng suất chỉ cần tăng trung bình 0,3 tấn/ha (sau khi ứng dụng mô hình), với giá cà phê hiện nay thì thu nhập đã tăng lên được 13,8 triệu đồng.
Em muốn áp dụng mô hình tưới nước nhỏ giọt này cho tiêu thì có phù hợp không nhỉ ? Mà liên hệ với công ty cung cấp thiết bị đó như thế nào?
Xét theo tính khoa học thì mình nghĩ rằng rất hợp lý, tiết kiệm nước, phân bón, nhân công, nhưng xét về hiệu quả thì thấy chưa khả thi. Việc đầu tư như thế rất tốn kém không chỉ dừng lại như báo cáo đâu. Nhưng quan trọng hơn là năng suất. Theo ông âm chương thì năm mà chưa áp dụng thì năng suất chỉ đạt 1,6 tấn năng suất thế này là quá thấp so với mặt băng chung tại Đăk Lăk. 1,6 tấn/ha thì làm cà phê làm gì. Với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu như tại đăk lăks thì phải đạt 4,5 tấn/ha thì mới đạt sản lượng các tỉnh khác thì mình không biết được tại mỗi nơi khí hậu khác nhau. Còn tại Đăk Lăk thì phải đạt được sản lượng đó mới có thể canh tác. Nếu mà đầu tư như thế sản lượng mới chỉ đạt được 4 tấn thì phải đặt đảu hỏi lớn. Mình nghĩ nên thử nghiệm tại một số nới khác xem sao vd tại Krông Năng chẳng hạn ở đó năng suất trung bình cũng khá cao độ 4,5 tấn/ha trung bình nhiều năm.
Công nghệ thì ổn, nhưng cái chi phí 54tr/ha là cái giá lý thuyết, riêng cái việc chôn hệ thống ống ngầm xuống đã mất bao nhiêu chi phí nhân công, phân bón còn phải thủ công hòa tan hút vào ống nữa… Cái nhà bác này làm mô hình nên mới đc hướng dẫn cụ thể, người ta theo dõi này nọ chứ mình mua về rồi thì mò là chủ yếu, cũng lạ mà sao ở đó năng suất thấp thế, nhà mình ở Dak Mil làm tèng tèng cũng đc 4t/ha rôi.
Năm 1999 tôi đã thi công cho viện Ea K’Mat rồi mà ! 13 năm sau mới…
Ở Gia Lai đã có rất nhiều người áp dụng phương pháp này rồi, rất hiệu quả
băng cách nào để liên hệ thông tin chi tiêt để áp dụng mô hinh này vây . ai biết chỉ giùm mình với . cảm ơn nhiêu
Ở gia lai đã áp dụng phương pháp này rồi, rất hiệu quả. Nếu bõ ra 54 tr chi phí cho dàn ống (chưa tính nhân công) thì quá đắt. Theo mình có phương pháp chôn ống nhựa PVC 6hàng 1đường ống 3×3 cây 1bec. Loại bec tuới nhiều lỗ ngang tầm cây cà phê, bố trí 2 tầng tưới. Sắm bộ lọc cặn rác và đo áp suất nước nữa la ok. Làm cà như bác trong PS năng suất có 1t6 1ha thì ở chỗ mình họ phá trồng tiêu hết.
hóng link cụ thể từ bác, chứ nói thế này chưa thuyết phục lắm. thử làm 1 mô hình đi bạn
may bác oi cho e hỏi
e có 1 ha điều già cổi , năng suất thấp nên e muốn tăng năng xuất bằng cách trồng cà xen vào
thặt sự e không bít gì về trồng trọt nen e xin ý kiến các bác để e làm
đầu tư bao nhiu
giông, giếng bơm …….
va nang suất như thế nào hay co cách nào cải thiện mong bà con giúp e
dat e mua hợ dốc
e can on ạ
Cây cà phê mà trồng dưới tán cây điều thì quá rợp, tôi cho rằng nó sẽ không phát triển nổi đâu bạn, chưa nói đến rễ cây điều đã chằng chịt trong lô điều.
Để tìm hiểu thêm bạn hãy bấm vào đây để nghiên cứu về các bài đã viết về kỹ thuật trồng cà phê: https://giacaphe.com/tim-kiem/?q=k%E1%BB%B9+thu%E1%BA%ADt+tr%E1%BB%93ng+m%E1%BB%9Bi+c%C3%A0+ph%C3%AA&x=0&y=0
Chúc bạn thành công
Hệ thống là tốt, nhưng thâm canh cà phê mà một năm chỉ thu được 4 – 5 tấn/ha thì quá thấp. Năng suất đạt hay không phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: nước, phân bón, cắt tỉa cành, thay mới cà phê già cỗi, … Nhà tôi trồng 5ha cũng đã gần 20 năm, năm nào năng suất cũng đạt 40 tấn. Nhân tố quyết định năng suất có đạt hay không phụ thuộc rất nhiều vào khâu chăm bón và kỹ thuật cắt tỉa cành.