Hơn 10 năm trước, cũng như nhiều hộ nông dân trên địa bàn tỉnh, ông Ama Nghé luôn trăn trở trước thực trạng diện tích cây cà phê và cây ăn quả của gia đình đang ngày càng già cỗi, thu hoạch sản lượng thấp.
Năm 1996, sau khi tham gia lớp tập huấn ghép cây cà phê do cán bộ khuyến nông tỉnh chỉ dẫn, ông Ama Nghé đã mạnh dạn cắt bỏ hơn 1 sào cà phê già cỗi để thử nghiệm việc ghép chồi trên gốc cũ. Do thiếu kinh nghiệm nên lần thử nghiệm đầu tiên thất bại, nhưng ông vẫn không bỏ cuộc mà kiên trì học hỏi cách ghép cây cà phê sao cho hiệu quả. Qua lần ghép thứ 2, được chăm sóc đúng kỹ thuật, vườn cà phê ghép của ông đã phát triển tốt.
Ông Ama Nghé đang chăm sóc những cây cà phê giống
Từ thành công trong việc ghép cây tại gia đình ông, nhiều hộ dân trong xã Ea Tur đã tìm đến học hỏi cách làm và thuê ông về ghép cây tại vườn với tiền công 5.000 đồng/gốc. Trung bình mỗi ngày ông có thể ghép được khoảng 200 cây, nhờ đó tay nghề ngày càng nâng cao. Ông Ama Nghé còn biết ghép chồi cho cây sầu riêng, bơ đạt năng suất cao. Ông chia sẻ: “Việc ghép chồi đối với những cây cà phê già cỗi cho hiệu quả rất lớn. So với cây cà phê phát triển bình thường thì cà phê ghép chồi có nhiều ưu điểm như: cây khỏe mạnh, xanh tốt, cành khỏe và vươn rất dài cho nên cây ít bị bệnh. Nếu như trồng mới thì phải mất 3 năm sau cây mới cho thu hoạch, còn cây ghép chỉ khoảng 2 năm người nông dân đã được hưởng lợi. Đây là lợi thế lớn có thể giúp các hộ dân cải tạo vườn cà phê già cỗi, sớm cho lợi nhuận cao mà chi phí đầu tư không nhiều”.
Để có thể thực hiện ghép chồi trên gốc cà phê cũ, ông Ama Nghé đã đến Viện Khoa học Kỹ thuật Nông – Lâm nghiệp Tây Nguyên mua chồi của giống cây có năng suất cao đem về ghép cho vườn cà phê của mình và những hộ dân trong xã. Theo ông, cách thức ghép chồi cà phê không khó, mọi người đều có thể thực hiện dễ dàng trên diện tích vườn cây già cỗi của mình. Ngoài chi phí đầu vào thấp, ít sâu bệnh, rút ngắn thời gian cho thu hoạch thì cà phê ghép còn cho năng suất cao, quả to hơn cà phê trồng bình thường. Nếu như trước đây, 20 cây cà phê chỉ cho thu hoạch được khoảng 60 kg quả, thì với cây ghép chỉ cần từ 3 đến 4 gốc đã có thể thu được 60 kg.
Ông Ama Nghé còn làm vườn ươm cây giống ghép bán ra thị trường với giá 8.000 đồng/gốc, ngoài cây cà phê ông còn ghép các loại cây ăn quả như bơ, sầu riêng. Từ mô hình trên, với 1 ha cà phê, 100 cây sầu riêng và hơn 30 cây bơ, trung bình mỗi năm gia đình ông Ama Nghé đã thu vào hàng trăm triệu đồng.
