Để đáp ứng yêu cầu canh tác bền vững, việc tạo lập hệ cây che bóng tầng cao hợp lý trong các vườn cà phê là điều cần thiết.
Cây che bóng giúp giảm nhiệt độ đất và không khí trong vườn, hạn chế sự bốc thoát hơi nước từ vườn cây, do đó có thể kéo dài chu kỳ tưới nước cho cà phê trong mùa khô, giảm chi phí tưới, tiết kiệm được lượng nước tưới và bảo vệ được nguồn tài nguyên nước đang cạn kiệt ở Tây Nguyên.
Hệ cây che bóng còn điều hòa được tiểu khí hậu vườn cây, điều tiết sự ra hoa, đậu quả, giảm được bệnh khô cành; cải thiện độ phì đất nhờ lượng cành lá trả lại cho đất mặt hàng năm, bảo vệ đất mặt tránh tác hại của mưa lớn, sự thiêu đốt chất hữu cơ do ánh sáng mặt trời; tăng khả năng giữ nước, giữ phân cho đất.
Cây che bóng giúp kéo dài quá trình chín của quả, tăng độ acid và hàm lượng succrose trong hạt, những yếu tố quan trọng để hình thành các hợp chất thơm, giúp cải thiện phẩm chất của cà phê. Nhiều nghiên cứu của Viện KHKT Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên trong thời gian dài cho thấy mật độ cây bóng phù hợp sẽ ít gây ảnh hưởng đến năng suất cà phê, ngoài ra còn giúp tính ổn định năng suất qua các năm thu hoạch, hạn chế hiện tượng ra quả cách năm.
Vườn cà phê kinh doanh được chăm sóc, tưới nước, bón phân theo đúng quy trình kỹ thuật, kết hợp rong tỉa cây che bóng hợp lý thì có thể dễ dàng đạt năng suất trên 3,5 tấn nhân/ha.
Loại cây che bóng và mật độ thích hợp trong vườn cà phê với vùng Tây Nguyên là keo dậu: 70 cây/ha (12 x 12m) và muồng đen: 34 cây/ha (24 x 12 m).
Ngoài ra, các loại cây dài ngày có giá trị kinh tế cao như sầu riêng, bơ, hồ tiêu vv… có thể đưa vào trồng xen trong vườn cà phê để, vừa làm nhiệm vụ che bóng cho cà phê, vừa cho thêm sản phẩm phụ, tăng thu nhập cho nông hộ.
Sầu riêng có tán lá thưa, có thể trồng với mật độ 70 cây/ha (12x12m). Bơ trồng với mật độ 50 cây/ha (12 x18m).
Hồ tiêu xen canh trong vườn cà phê nên trồng trên cây trụ sống là keo dậu hay muồng đen. Các cây này vừa là cây che bóng cho cà phê vừa là trụ cho tiêu leo bám. Trồng tiêu trên trụ sống trong vườn cà phê với mật độ từ 140-220 trụ/ha (12 x 6m hoặc 15 x 3m). Các giống tiêu thích hợp cho trồng xen cà phê là tiêu Vĩnh Linh, tiêu Lộc Ninh hoặc tiêu Sẻ.
Việc đa dạng hoá cây trồng trong vườn cà phê bằng cách trồng xen một số cây công nghiệp hay cây ăn quả có giá trị như đã nêu trên sẽ đem lại lợi nhuận cao hơn. Tiền thu được từ sản phẩm cà phê trong các vườn trồng xen tuy có thấp hơn các vườn cà phê trồng thuần do năng suất bị giảm ít nhiều dưới tác động của cây trồng xen, tuy vậy, tổng giá trị sản phẩm và lợi nhuận trên vườn cây vẫn tăng lên đáng kể.
Ở Tây Nguyên, trồng mới cà phê hầu hết đều trồng cây chắn gió. Kinh nghiệm xưa nay tác giả viết khá sâu sát rồi. Mỗi người một cách nghĩ nên trồng xen cây gì mang hiệu quả kinh tế cao hơn bà con cùng nhau trao đổi nhé.
Chuot trồng muồng đen chắn gió vành đai ngay sau lúc thả cây cà con nhưng mới trồng xen tiêu vào độ dăm sáu năm thôi. Phải công nhận rằng trồng xen cây bóng mát sinh lợi đôi đường. Diện tích tổng thể 7 ha đã có 500 cây chắn gió được trồng tiêu, nay bước vào thu hoạch ước đạt gần 300 triệu các bạn ạ. Năm ngoái chuot thanh lý trồng tiêu 1 ha, số còn lại nay trồng xen tất. Mấy hôm nay chuot tranh thủ vào bầu.
Muồng đen khá phù hợp với cây tiêu nhưng tốn thời gian rong cành lắm vì thế chuot đổi sang ươm cây trôm. Cứ 4 hàng cà chuot thanh lý 1 hàng tiếp theo để trồng vào đây 1 hàng chắn gió. Cây chắn gió có ý đồ thả tiêu một lúc sinh lợi hai mặt nên cây cách cây chỉ cần 1 mét thôi, sau 7 năm tiêu vào kinh doanh lúc này nhìn hàng tiêu chẳng khác gì bức tường chắn gió. nếu tiêu được giá như bây giờ sau này thu lợi nhuận CÀ- TIÊU trên tuyệt vời các bạn nhỉ. Tui tin rằng với cách làm trên bà con ta ai cũng có thể.
Vậy thì CHUOTDONG giàu to rồi, chẳng mấy chốc đi xe BWM láng cóng. Ngoài tính toán làm ăn, CHUOTDONG còn được ưu đãi của con người nữa. Xin giãi bày như sau: Tôi chỉ có 2 ha thôi (Cư Kuin) cũng trồng xen canh như cậu, 1ha đã cho thu hoạch tiêu, 1 ha còn lại hạ tiêu vào tháng 7/2010. Vào đầu tháng 3 vừa rồi lên xem vườn thì ôi thôi, tiêu hạ năm ngoái 1 ha bị nhổ không còn 1gốc, 1 ha đang cho thu hoạch tiêu thì bị róc từ ngọn xuống gốc tất thảy là 22 trụ, chủ yếu là tiêu tặc lấy dây về ươm. Nhìn mà xót xa quá, nước mắt chảy ngược trong cổ họng. Trong khi vốn đầu tư chủ yếu là vay ngân hàng. Đúng là ” CHÓ CẮN ÁO RÁCH”./.
Khổ một nỗi là đa số các rẫy cà phê đều ở xa nhà. Hồ tiêu tốn chi phí đầu tư ban đầu cao, Vấn đề an ninh ở Tây nguyên không đảm bảo. Nên chọn muồng đen là tốt nhất. Trồng muồng cũng tốt đất nữa.
Vui lòng sử dụng tiếng Việt có đủ dấu. Cảm ơn.
Anh đatdit chưa kinh nghiệm rồi, muốn chống nạn tiêu tặc khi trồng tiêu anh nên ươm mấy ngàn cây cung cấp cho nhưng ai có nhu cầu khi đó họ không róc tiêu của mình nữa. Anh còn được cám ơn nữa.
“biết thì thưa thớt không biết thì dưa cột mà nghe”, đừng suy tưởng theo ý cá nhân, không trúng trật gì đâu. Hãy bắt tay vào làm thì mới biết. Việc trồng xen các loại cây vào trong vườn cà fe sẽ thấy rõ lợi hại như thế nào bạn nhé
trồng tiêu cũng tốt nhưng đối với những người hiểu biêt có kinh nghiệm thôi, còn những người không biết thì coi chừng đấy. Người ta nói tiêu điều mà hãy cẩn thận
Mấy bác nói sao chứ ! vườn nhà tớ mấy cây cà phê quanh gốc bơ lá thì to mà trái thì thưa thớt. Mà cây bơ mới ba năm tuổi tàn đâu có lớn, trong khi đó cà phê đã được 4,5 năm rồi. Phải chặt bỏ bơ chứ sao. Tiếc thật không còn bơ để ăn nữa.