Rạng sáng 3.4 (giờ Việt Nam), Tổng thống Donald Trump đã công bố danh sách những quốc gia bị áp thuế đối ứng. Trong đó, Việt Nam nằm ở top những quốc gia bị áp thuế đối ứng cao nhất lên tới 46%. Điều này không chỉ làm khó hàng xuất khẩu Việt Nam qua thị trường này mà bản thân người dân Mỹ cũng sẽ phải mua nhiều hàng hóa như quần áo, hải sản, cà phê… đắt hơn.
Năm 2024, hàng dệt, may Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ đạt 16,15 tỉ USD. Thuế nhập khẩu trung bình đối với sản phẩm quần áo và phụ kiện quần áo của Việt Nam vào Mỹ được áp dụng từ 11 – 14%. Nếu cộng thêm thuế đối ứng 46% thì quần, áo của Việt Nam nhập khẩu vào Mỹ sẽ chịu thuế tổng cộng lên từ 57 – 60%.
Tính đơn giản hơn thì giả sử hiện tại người dân Mỹ mua một chiếc quần jean với giá 100 USD thì từ ngày 9.4 khi thuế đối ứng có hiệu lực, người dân Mỹ sẽ phải chi thêm lên 146 USD cho chính chiếc quần jean này.
Tương tự, các sản phẩm tôm, cá… của Việt Nam sang Mỹ cũng sẽ phải có giá bán cao hơn khi chịu thêm thuế đối ứng 46%. Ví dụ, năm 2024, ngành cá ngừ Việt Nam đã cán đích ấn tượng với kim ngạch xuất khẩu đạt 989 triệu USD, tăng 17% so với năm 2023. Trong đó, Mỹ đang là thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam với tỷ trọng chiếm hơn 39% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Điều đáng chú ý là cá ngừ vằn ngâm dầu đóng hộp nhập khẩu vào Mỹ đang phải chịu mức thuế từ 12,5 – 35%. Các sản phẩm cá ngừ đóng hộp của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ đang dao động trung bình ở mức 4.670 USD/tấn. Như vậy sắp tới, người dân Mỹ muốn ăn cá ngừ vằn ngâm dầu đóng hộp sẽ phải chi thêm hơn 2.000 USD/tấn, lên hơn 6.670 USD/tấn…
Ngoài các mặt hàng trên, Mỹ đang mua cà phê số lượng lớn từ Việt Nam. Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Intimex cho hay, với thị trường Mỹ, xuất khẩu cà phê tiêu không đáng lo ngại. Lý do, cung đang không đủ cầu. Nếu thuế tăng mạnh, các nhà xuất khẩu chuyển hướng sang các thị trường khác. Giá cà phê tăng từ 40.000 đồng/kg lên trên 130.000 đồng/kg, cao hơn gấp 4 lần, người Mỹ cũng mua. Cà phê là mặt hàng thị trường Mỹ cần, nên sử dụng công cụ thuế ảnh hưởng cho người tiêu dùng Mỹ.
Theo ước tính, kim ngạch xuất khẩu cà phê sang thị trường Mỹ chiếm khoảng 10%. Trong 2 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cà phê sang Mỹ đạt 120 triệu USD, tăng 53%. Hiện tại, các thị trường mua cà phê từ Việt Nam đều tăng mạnh. Mỹ đang là nước nhập khẩu cà phê lớn thứ 4 của Việt Nam, sau Đức (278 triệu USD trong 2 tháng đầu năm), Ý (171 triệu USD), Nhật Bản (127 triệu USD). Giả sử áp thuế đối ứng, giá xuất khẩu cà phê hiện là 5.600 USD/tấn, tăng 73% so với cùng kỳ năm 2024, nếu tăng thuế, người Mỹ phải trả gần 8.000 USD/tấn cho cà phê.
Một số doanh nghiệp cho rằng, nhu cầu các thị trường lớn trên thế giới vẫn cao, nên giải pháp là tăng bán sang các thị trường khác để né đòn thuế, nếu có. Đa số doanh nghiệp đều kỳ vọng, Việt Nam cũng như các quốc gia đang bị đưa vào danh sách đánh thuế cao này phải ưu tiên đàm phán bằng đường ngoại giao càng sớm càng tốt. Một doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản nói “các doanh nghiệp xuất khẩu đang trông chờ vào đường ngoại giao cấp cao trong những ngày tới”.
