Gần đây, sầu riêng và chuối được giá, nông dân trên địa bàn một số xã của H.Định Quán – Đồng Nai đã bỏ cây xoài, điều để chuyển sang trồng những cây đang có giá bán cao.
Trong số những nông dân chuyển đổi cây trồng, nhiều trường hợp chuyển đổi theo trào lưu. Một số hộ gia đình có đất tuy không đủ nước tưới vẫn chặt điều và xoài để trồng sầu riêng hoặc chuối thay thế khi chưa tìm hiểu kỹ đặc tính, nhu cầu nước tưới của các loại cây.
Chặt – trồng chưa hợp lý
Thời gian gần đây, Phòng NN-PTNT H.Định Quán đã ghi nhận tình trạng nông dân tại một số xã trên địa bàn huyện tự ý chuyển đổi cây trồng mà không có sự tìm hiểu, tư vấn của các cơ quan chức năng. Ngoài những hộ dân chuyển đổi cây trồng theo Đề án Định hướng phát triển nông nghiệp, nông thôn H.Định Quán giai đoạn 2020-2025, có những hộ dân tự ý chuyển đổi, nguy cơ gặp rủi ro rất cao.
Khu vực xã La Ngà có diện tích nằm trong vùng chuyển đổi cây trồng theo quy hoạch. Bên cạnh những khu vực được chuyển đổi, vẫn có những vùng thiếu nước tưới, không thể chuyển đổi sang những cây trồng có nhu cầu tưới nước cao như: sầu riêng, chuối. Tuy nhiên, thời gian qua vẫn xuất hiện tình trạng chuyển đổi cây trồng theo trào lưu, không có sự tư vấn về chuyên môn.
Ông Nguyễn Tấn Đức, hộ nông dân ở xã La Ngà cho biết: “Do thấy một số hộ xung quanh chuyển đổi từ cây điều sang sầu riêng nên năm nay tôi quyết định chuyển đổi hơn 0,6ha cây điều sang trồng sầu riêng. Do nằm ở khu vực đất thiếu nước tưới nên tôi không dám chuyển đổi hết 1,4ha cây điều còn lại trong rẫy dù cây điều cho giá trị kinh tế rất thấp”.
Tuy cây sầu riêng có giá trị kinh tế cao, nếu trồng thành công có lợi nhuận gấp 10 lần trồng điều, nhưng nhu cầu nước tưới rất lớn và khó chăm sóc, muốn chuyển đổi nông dân phải tìm hiểu kỹ đặc tính của cây trồng cũng như kỹ thuật chăm sóc cây. Điển hình là liền kề vườn của ông Đức có một vườn sầu riêng trồng thay thế cây điều được 3 năm và đang có dấu hiệu suy cây do thiếu nước tưới.
Tương tự, tại một số xã khác trên địa bàn H.Định Quán, nông dân cũng chặt xoài, điều để trồng cây sầu riêng. Nguyên nhân là do thời gian qua, Trung Quốc tăng mua trái sầu riêng từ Việt Nam và giá có thời điểm lên đến 180-200 ngàn đồng/kg. Không chỉ H.Định Quán mà nhiều huyện khác như: Trảng Bom, Tân Phú, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ cũng có nhiều nông dân bỏ cây điều chuyển sang cây ăn trái như: sầu riêng, chuối, bưởi… Việc chuyển đổi cây trồng ồ ạt không theo quy hoạch rất dễ dẫn đến tình trạng cung vượt cầu, giá giảm sâu dưới giá thành.
Chuyển đổi cây trồng phải phù hợp
Thời gian qua, UBND H.Định Quán đã quy hoạch các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung theo định hướng đến năm 2030 gồm các xã: Phú Tân, Thanh Sơn, Phú Cường, Phú Lợi và một phần diện tích các xã: La Ngà, Túc Trưng, Phú Vinh… Tuy nhiên, vẫn có những khu vực tại địa bàn được quy hoạch không phù hợp, cần thận trọng khi chuyển đổi.
Theo các chuyên gia về lĩnh vực nông nghiệp, cây sầu riêng và chuối là những loại cây trồng đòi hỏi phải có nguồn nước tưới bảo đảm. Bên cạnh đó, để cây trồng phát huy năng suất, ngoài vấn đề nước và phân bón, cần chọn những vùng có đặc tính đất đỏ bazan, đất đen đá lộ đầu có tầng đất canh tác dày.
Phó trưởng phòng NN-PTNT H.Định Quán Nguyễn Trường Giang cho biết, nông nghiệp muốn phát triển bền vững phải theo quy hoạch và có sự liên kết. Việc một số hộ dân chuyển đổi cây trồng không theo quy hoạch sẽ có nguy cơ bị ảnh hưởng năng suất cây trồng, thu nhập và lợi nhuận giảm. “Huyện đang rà soát lại để nắm con số cụ thể các hộ dân chuyển đổi cây trồng. Người dân không nên tự ý chuyển đổi cây trồng theo trào lưu mà chưa tìm hiểu kỹ đặc tính của cây có phù hợp với đất hay không. Đặc biệt là những vùng trồng điều lâu năm không thể thay thế cây khác, bởi nguồn nước ngầm hạn hẹp” – ông Giang cho biết thêm.
Xem thêm: Lo cho sầu riêng Việt Nam!
