Hãng tin CNN đã mở đầu bài viết của mình bằng một câu nói: “Nếu bạn chưa biết El Nino là như thế nào, thì bạn sẽ sớm thấy nó.
Nước Biển phía Đông Thái Bình Dương đang nóng lên – theo những nhà khoa học, đang hình thành một đợt El Nino mạnh thậm chí ngang tầm với cường độ kỷ lục đã ghi nhận được hồi năm 1997, một sự tàn phá mang tầm toàn cầu từ lũ bùn ở California cho đến thiêu cháy ở Australia.
Theo dự báo mới nhất được phát hành hôm Thứ Năm (13/8) bởi Trung tâm dự báo khí hậu NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration – Hoa Kỳ) thì năm nay El Nino là đáng lo ngại và đang mạnh dần lên.
Có đến hơn 90% cơ hội là El Nino sẽ tiếp tục xuyên qua mùa đông của Bắc Bán cầu trong năm 2015-2016 và khoảng 85% cơ hội nó sẽ kéo dài cho đến đầu mùa xuân 2016 – Theo NOAA nói trong một bản tuyên bố.
Là một hiện tượng thời tiết mà hầu hết đã trở thành một từ ngữ thông dụng quen thuộc, ai cũng biết trong năm 1997 “El Nino”. Nó gây ra lũ lụt tàn phá ở miền Tây nước Mỹ và hạn hán ở Indonesia. Nó được cho là nguyên nhân bùng phát virus gây chết người ở châu Phi và đã khiến cho giá cà phê trên thế giới tăng cao.
El Nino là sự nóng dần lên của nước biển ở phía Đông Thái Bình Dương, chủ yếu dọc theo đường Xích đạo
Những vùng nước ấm hơn thường bị giới hạn ở phía tây Thái Bình Dương bởi những cơn gió thổi từ phía đông đến phía tây, đẩy nước ấm về phía Indonesia và Australia. Nhưng trong thời gian có hiện tượng El Nino, sức gió giảm xuống và thậm chí có thể chuyển ngược hướng, cho phép nước nóng trải dài về phía đông rồi đổ dồn về phía Nam Mỹ.
HIện tượng El Nino xảy ra trong khoảng từ 2 đến 7 năm một lần với những cường độ khác nhau và hiện nước biển trong vùng Đông Thái Bình Dương có thể tăng lên đến 4 độ C trên mức bình thường.
Một đợt El Nino mạnh khiến cho bầu khí quyển nóng lên và thay đổi mô hình đối lưu khắp toàn cầu, nhất là dòng khí trên Thái Bình Dương trở nên mạnh mẽ, gây ra bão thường xuyên hơn và nghiêm trọng hơn đối với miền tây Hoa Kỳ, đặc biệt là California, cũng có nghĩa là mưa nhiều hơn cho vùng bờ biển phía tây của Nam Mỹ.
Trong khi ở Bắc và Nam Mỹ sẽ có thêm nhiều mưa thì như để bù trừ lại vùng trước đây thường có mưa là Nam Á và Australia sẽ trải qua những cơn hạn hán một cách bất thường.
Trong thời gian có hiện tượng El Nino mạnh thì cũng sẽ ảnh hưởng đến mùa bão trên khắp hành tinh. Thời tiết ấm hơn phía Đông Thái Bình Dương thì vùng này càng có nhiều cơn bão hơn. Tuy nhiên Đại Tây Dương thì sẽ ít bão đi.
Dự báo vùng Tây Thái Bình dương sẽ có nhiều cơn bão mạnh hơn, điều đó cũng giải thích tại sao hiện đã có đến 5 cơn siêu bão trong năm 2015 trong khi những năm bình thường thì đến thời điểm này chỉ có một cơn bão.
Sự kiện El Nino mạnh nhất được ghi nhận là năm 1997-98 được đánh giá là nằm ở cấp độ 2.3. Con số đánh giá cho El Nino năm nay là 1.0 nhưng nó đã thẳng tiến tăng lên trong 4 tháng qua. Hầu hết các dự báo đều tiên đoán rằng El Nino năm nay sẽ leo lên vượt quá cấp độ 2.0 và nhiều nhà dự báo đang cho rằng nó sẽ là đợt El Nino mạnh nhất kể từ thập niên 1950 là lần đầu tiên được ghi nhận cho đến nay.
Điều gì đã xảy ra hồi năm 1997?
Viễn cảnh về việc ghi nhận một bứt phá kỷ lục El Nino thật đáng lo lắng, khi con số trong năm 1997 cho thấy nó đã giết chết 23.000 người và gây thiệt hại đến 45 tỷ USD.
Các nước Mỹ Latinh đã trải qua những cơn mưa xối xả và sụt lở đất, phía bên kia Thái Bình Dương, El Nino đã khiến cho Indonesia trải qua một đợt hạn hán kỷ lục dẫn đến nạn cháy rừng không kiểm soát được ở Đông nam á. Khoảng 3/5 diện tích những vùng thuộc Bang California hiện đang trải qua một đợt hạn hán nghiêm trọng – đã tuyên bố khu vực thảm họa sau khi mưa gây ra lũ lụt và lở đất.
Thế giới cũng như bị hun nóng lên trong thời gian xảy ra El Nino – năm 1998 đã trở thành một năm nóng kỷ lục và năm 2015 thì gần như chắc chắn một lần nữa chúng ta cũng thấy đã trở thành một năm nóng nhất.
Những vùng nào sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất?
Giống như những bông tuyết, không có hai El Nino là giống nhau hoàn toàn, và có những quy mô thời tiết khác nhau diễn ra song song ảnh hưởng lên thời tiết toàn cầu.
Tuy nhiên, nếu El Niño diễn ra mạnh như dự báo hiện nay đã chỉ ra, chúng ta có thể nói một cách tự tin rằng các quốc gia Nam Mỹ vùng ven biển sẽ thấy lượng mưa trên trung bình và lũ lụt trong khoảng từ 6 đến 9 tháng tới, trong khi các nước ở phía bên kia của đại dương như Australia và Indonesia có thể sẽ thấy hạn hán.
Kinh Vu (lược dịch từ CNN)
