Vụ mùa cà phê của nông dân thiệt hại tồi tệ hơn so với dự báo ; 36% trang trại cà phê của Nicaragua bị nhiễm bệnh ; một nửa số trang trại cà phê của El Salvador bị nấm Roya.
Quan chức ngành công nghiệp cà phê khu vực Trung Mỹ cho biết cây cà phê Arabica của khu vực này đang chứng kiến sự bùng phát của bệnh nấm gỉ sắt lá, Graciela Alvarenga, một chủ trang trại nhỏ đang cố gắng chăm sóc 0,3 ha cà phê của mình (tương đương 0,74 mẫu Anh) tại El Paraiso của Honduras, một khu vực gần biên giới với Nicaragua, phải gánh chịu khó khăn như vậy. Bây giờ bà đang dùng cành lá cây cà phê khô của mình làm củi đun để nấu ăn sáng.
Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO), có trụ sở tại London, dự báo hồi tháng Ba là bệnh gỉ sắt lá cà phê, còn được gọi là bệnh “Roya”, sẽ cắt giảm 1/5 sản lượng của khu vực, trong khi một cuộc thăm dò hồi tháng Bảy của Reuters với các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp cà phê đã dự báo mức tổn thất sẽ là 4,7 %.
“Đã có ngày càng nhiều ý kiến cho rằng mức thiệt hại sẽ là ít hơn so với dự kiến trước đó,” Mauricio Galindo, giám đốc điều hành văn phòng của ICO tại London, nói với Reuters.
Triển vọng vụ thu hoạch kỷ lục ở những nhà sản xuất hàng đầu như Brazil và Việt Nam, và năng suất gia tăng tại Colombia, khiến cho giá thị trường xuống thấp làm vấn đề của nông dân nghèo càng thêm trầm trọng. Trong thực tế, giá của hợp đồng kỳ hạn cà phê Arabica đã giảm hơn 60 % kể từ khi đạt đỉnh trên 3 USD/lb vào năm 2011, cũng như chi phí sản xuất ngày càng tăng cao ở khu vực Trung Mỹ và Mexico.
“Nấm Roya gây tổn thương cho chúng ta, nhưng giá thấp sẽ giết chết chúng ta,” Felipe Mendoza, nông dân sở hữu một trang trại rộng 2 ha ở El Paraiso nói.
Tại Nicaragua, Bộ Nông nghiệp đã thống kê trong 126.000 ha trồng cà phê của nước này có 36 % diện tích bị nhiễm nấm, hầu như không thay đổi từ 35 % vào đầu năm nay.
Trong khi đó, hồi tháng Giêng, niên vụ cà phê 2013/14 ở Costa Rica được dự kiến thấp hơn 20 % so với niên vụ trước do nấm Roya. Nhưng Viện Cà phê (iCafe) của nước này vừa dự báo tuần trước rằng sản lượng niên vụ tới sẽ chỉ giảm 13% xuống còn 1,4 triệu bao (bao = 60 kg).
Trước dự báo có vẻ quá lạc quan, Isidro Corrales, một nông dân ở khu vực trung tâm Zeledon Perez của Costa Rica, đã cho biết “Mới đây, tôi đã nói với một quan chức iCafe, “Bạn đã nói dối mọi người. Tôi cho rằng ở đây thu hoạch sẽ không tới 30 %”, “Tôi trông chờ một phép lạ.”
Nấm Roya sẽ sinh ra các bào tử phấn màu cam xuất hiện ở mặt dưới của lá bị nhiễm bệnh, dần dần làm cho lá chuyển sang màu đen và rụng đi, giết chết hoặc làm cây cà phê suy yếu nghiêm trọng.
Chuyên gia cho rằng với nông hộ nhỏ còn tồi tệ hơn, vì họ không có đủ tiền để mua thuốc diệt nấm đắt đỏ, mà thường phải phun thuốc nhiều lần.
“Họ có ít tiền trong túi để làm gì đó khắc phục hoặc mua thuốc phòng ngừa,” Ric Rhinehart, quan chức của Hiệp hội Cà phê đặc biệt Mỹ, có trụ sở tại California, cho biết.
Tomas Edelmann, sở hữu trang trại Hamburgo rộng 287 mẫu Anh ở Chiapas, bang miền nam của Mexico, cho biết một nửa diện tích cà phê của ông đã bị nấm Roya phá hủy, có nghĩa là ông sẽ chỉ còn thuê một nửa trong số 600 – 1.000 lao động thời vụ mà ông thường sử dụng.
ỞHonduras, quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu của khu vực, ¼ diện tích trên tổng số 280.000 ha cà phê của quốc gia này đã bị nhiễm nấm Roya.
Nhưng Victor Molina, người đứng đầu Viện Cà phê Quốc gia Honduras (IHCAFE), cho biết thiệt hại do các bệnh nấm gây ra vẫn chưa phải là một thảm họa.
“Nó vẫn ở mức kiểm soát được”, ông nói, “lưu ý rằng sản lượng chỉ giảm khoảng 5 % trong mùa vụ này.” Các khu vực bị ảnh hưởng đã không tăng lên và chúng tôi đang làm việc, đặc biệt là để giúp các nông hộ nhỏ nhiều hơn.”
Ở El Salvador, quốc gia sản xuất nhỏ nhất của khu vực, một nửa diện tích trồng cà phê của nước này đã bị nhiễm nấm Roya và sản lượng vụ tới dự kiến giảm 35 % xuống còn 843.500 bao.
Như vậy, với mức độ nghiêm trọng khác nhau của dịch nấm theo từng quốc gia, không ai biết nó sẽ diễn ra trong niên vụ cà phê 2013/2014, bắt đầu kể từ tháng Mười là như thế nào?
“Chúng ta sẽ thu hoạch trong khoảng một tháng và đến khi đó bạn mới bắt đầu ước đếm được sự thiệt hại”, Christian Wolthers, nhà chuyên nhập khẩu cà phê từ Mỹ Latinh ở công ty Wolthers, Mỹ cho biết. “Tôi nghĩ rằng các tác động là … rất đáng chú ý, … rất nghiêm trọng.”
