Diện tích trồng cà phê nước ta ngày càng được mở rộng trong vài năm trở lại đây. Theo Bộ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), diện tích trồng cà phê tăng 8% trong năm 2012 đạt mức 616.000 ha so với 571.000 năm 2011.
Sản lượng
Tổ chức USDA điều chính sản lượng cà phê ước tính nước ta mùa vụ 2012/13 lên 1,49 triệu tấn, giảm 4% so với mùa vụ trước do lượng mưa trái mùa trong giai đoạn cây cà phê nở hoa tại bốn khu vực trồng cà phê chính là Dak Lak, Lâm Đồng, Dak Nông và Gia Lai.
Bảng 1: Sản lượng cà phê Việt Nam từ mùa vụ 2010/11 đến mùa vụ 2013/14
Mùa vụ 2010/11 | Mùa vụ 2011/12 | Mùa vụ 2012/13(ước tính) | Mùa vụ 2013/14(dự báo) | ||
Thời gian bắt đầu | Tháng 10 năm 2010 | Tháng 10 năm 2011 | Tháng 10 năm 2012 | Tháng 10 năm 2013 | |
Sản lượng (nghìn tấn) | 1.200 | 1.560 | 1.450 | 1.497 | 1.374 |
Năng suất (tấn/ha) | 2,18 | 2,44 | 2,25 | 2,32 | 2,1 |
Dự báo ban đầu của USDA về sản lượng cà phê nước ta mùa vụ 2013/14 là 22,9 triệu bao (tương đương 1,37 triệu tấn), giảm 8% so với mùa vụ trước. Điều kiện thời tiết khô hạn đặc biệt là tại Tây Nguyên trong quý I năm 2013 đã tạo ra nhiều mối lo ngại cho ngành cà phê nước ta. Theo Sở NN&PTNT Dak Lak, hạn hán đã ảnh hưởng tới hơn 34.000 ha diện tích trồng ca phê tại Tây Nguyên, trong đó chỉ riêng Dak Lak đã là 17.000 ha. Theo ước tính của Hiệp hội Cà phê & Cacao Việt Nam và một số doanh nghiệp địa phương, thời tiết khô hạn sẽ khiến sản lượng cà phê nước ta mùa vụ 2013/14 giảm từ 20-30%.
Mặc dù sản lượng cà phê mùa vụ 2013/14 được dự báo giảm, nhưng diện tích canh tác vẫn tiếp tục được mở rộng do sự cạnh tranh về giá giữa cà phê với các loại cây trồng khác. Hiện nay giá cà phê vẫn giữ ở mức cao và tương đối ổn định, tạo động lực lớn cho người nông dân mở rộng diện tích canh tác. Theo Bộ NN&PTNT và thống kê của các Sở NN&PTNT, ước tính diện tích trồng cà phê nước ta năm 2012 đạt 616.000 ha, tăng 8% so với 571.000 ha năm 2011. Trong đó, các tỉnh Dak Lak, Lâm Đồng và Dak Nông vẫn đang tiếp tục mở rộng diện tích gieo trồng (chủ yếu là loại cà phê Robusta), chiếm 58% diện tích trồng cà phê của cả nước. Diện tích trồng cà phê Arabica ước tính vào khoảng 40.000 ha, chiếm 6,5% tổng diện tích trồng cà phê của cả nước.
USDA ước tính sản lượng cà phê Arabica nước ta mùa vụ 2012/13 là 850.000 bao (tương đương 51 triệu tấn), và dự báo sản lượng mùa vụ 2013/14 giảm 10% xuống còn 750.000 bao (tương đương 45 triệu tấn) do cây cà phê phải chịu đợt hạn hán kéo dài trong thời gian cây ra quả.
Ngày 21 tháng 8 năm 2012, Bộ NN&PTNT đã thông qua Quy hoạch phát triển ngành cà phê Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Theo đó, đến năm 2020, tổng diện tích cà phê cả nước đạt 500.000 ha, sản lượng cà phê nhân đạt 1.112.910 tấn, mở rộng công suất chế biến lên 125.000 tấn, trong đó sản phẩm cà phê hòa tan và cà phê 3 trong 1 khoảng 50.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu từ 2,1-2,2 tỷ USD. Định hướng đến năm 2030: Tổng diện tích trồng cà phê cả nước đạt 479.000 ha, sản lượng cà phê nhân đạt 1.122.675 tấn, tiếp tục mở rộng công suất chế biến lên 135.000 tấn, trong đó sản phẩm cà phê hòa tan và cà phê hòa tan 3 trong 1 khoảng 60.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 2,2 tỷ USD.
Bảng 2: Diện tích trồng cà phê Việt Nam, tính theo vùng
Khu vực | Năm 2012 | Năm 2020 (dự báo) |
Dak Lak | 202.022 | 170.000 |
Lâm Đồng | 145.735 | 135.000 |
Dak Nông | 116.350 | 69.000 |
Gia Lai | 77.627 | 73.000 |
Đồng Nai | 20.000 | 13.000 |
Bình Phước | 14.938 | 8.000 |
KonTum | 12.158 | 12.500 |
Quảng Trị | 5.050 | 5.000 |
Sơn La | 6.371 | 5.000 |
Bà Rịa Vũng Tàu | 7.071 | 5.000 |
Điện Biên | 3.385 | 4.500 |
Các khu vực khác | 5.700 | – |
Tổng cộng | 616.407 | 500.000 |
Nguồn: Bộ NNPTNT, Các Sở NNPTNT
Hiện tượng biến đổi khí hậu đang là vấn đề được rất nhiều ngành hàng quan tâm, đặc biệt là ngành hàng cà phê. Người nông dân và chính quyền cho biết những đợt hạn hán từ đầu năm đến nay không giống như những đợt hạn hán thường xảy ra hàng năm. Trong một vài mùa vụ gần đây, người nông dân gặp rất nhiều khó khăn như mưa quá nhiều, hạn hán kéo dài, năng suất và chất lượng cà phê giảm. Hiệp hội cà phê và ca cao Việt Nam khuyến nghị người nông dân nên phát triển các giống mới có thể kháng lại với các điều kiện thay đổi khi gieo trồng có liên quan tới hiện tượng biến đổi khí hậu.
Hiện tại, Viện Khoa Học Kỹ Thuật Nông Lâm Nghiệp Tây Nguyên đang cung cấp rất nhiều giống cà phê cho năng suất cao. Chính phủ cũng đang thực hiện một dự án phát triển các giống cây cà phê cho năng suất cao nhằm mục tiêu cung cấp đủ giống cây cho việc trồng mới từ 30.000 ha diện tích lâu năm và cho cây năng suất thấp. Theo Bộ NN&PTNT, khoảng 140.000-160.000 ha cần phải trồng mới trong vòng từ 5-10 năm tới.