Khoảng 70% doanh nghiệp tại tỉnh Bình Phước – vùng sản xuất nguyên liệu điều lớn nhất Việt Nam hiện nay gặp khó hoặc phải đóng cửa, bán nhà máy để chuyển sang ngành nghề kinh doanh khác.
Theo Hiệp hội điều Việt Nam (Vinacas) nguyên nhân là do giá bán điều nhân trong thời gian qua ở mức thấp hơn giá thành vì doanh nghiệp phải bán cắt lỗ để trả nợ ngân hàng.
Theo thống kê của tỉnh Bình Phước thì hiện tỉnh có khoảng 300 cơ sở, doanh nghiệp chế biến và kinh doanh điều xuất khẩu. Tỉnh này hiện có khoảng hơn 100.000 héc ta trồng điều.
Một nguyên nhân khác là trong thời gia qua đã có một số thương nhân Trung Quốc thông qua các doanh nghiệp Việt Nam để mua nhân điều trực tiếp trên địa bàn Bình Phước rồi xuất sang Trung Quốc.
Giá bán sang Trung Quốc cũng những thương nhân này thường thấp hơn giá của doanh nghiệp Việt Nam khoảng 20-30 xu Mỹ/kg khiến một số doanh nghiệp xuất khẩu điều sang thị trường này bị mất đơn hàng.
Trong khoảng 3 tuần trở lại đây, giá điều nhân xuất khẩu liên tiếp giảm và hiện ở mức 3,1 đô la Mỹ/pound (tương đương 0,454 kg) cho loại WW 320 (loại điều xuất khẩu phổ biến hiện nay), giảm khoảng gần 1 đô la Mỹ/pound so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Tổng thư ký Vinacas Đặng Hoàng Giang, do khó khăn về thị trường nên nhiều khả năng cả năm 2012 kim ngạch xuất khẩu chỉ đạt 1,1 tỉ đô la Mỹ, giảm khoảng 400 triệu đô la Mỹ so với mức dự báo kim ngạch xuất khẩu cả năm mà Vinacas đưa ra hồi quí 1-2012.
Hiện Mỹ vẫn là thị trường nhập khẩu hạt điều lớn nhất của Việt Nam cả về số lượng lẫn giá trị. Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất gần 29.000 tấn, giá trị thu về là 168 triệu đô la Mỹ. Tiếp theo là Trung Quốc là hơn 16.300 tấn, giá thị thu về là 108 triệu đô la Mỹ, tăng hơn 16% về lượng nhưng giảm gần 4,5% về giá so với 6 tháng đầu năm 2011.
Theo số liệu xuất khẩu điều chính thức của Tổng cục hải quan trong 6 tháng đầu năm Việt Nam xuất được hơn 88.500 tấn điều nhân các loại, kim ngạch đạt hơn 602 triệu tấn, tăng hơn 28% về lượng và 14% về giá trị so với cùng kỳ năm 2011. Giá xuất khẩu bình quân đạt mức 6.826 đô la Mỹ/ tấn.
Vinacas cho biết, trong thời gian tới Olympic London (Anh) và lễ hội Ramadan tại Ấn Độ sẽ diễn ra sẽ kích cầu tiêu thụ điều nhân tăng sẽ đẩy giá điều tăng lên hay chí it sẽ không tiếp tục giảm xuống dưới mức 3,1 đô la Mỹ/pound như giao dịch trong ngày 16-7. Đây cũng là mức giá xuống thấp nhất trong 3 tháng trở lại đây.