Sở Nông nghiệp và PTNT Lâm Đồng khẳng định sông Đồng Nai cạn kiệt, ruộng đồng không có nước là do Nhà máy thủy điện Đồng Nai 4 tích nước để phục vụ vận hành nhà máy, đã khiến cho hàng ngàn ha lúa ở ba huyện phía nam Lâm Đồng (Đạ Hoai, Đạ Tẻh và Cát Tiên) – nơi được xem là vùng rốn lũ lâu nay trở nên khô cháy, tổng mức thiệt hại lên đến hàng tỷ đồng.
Dân vật lộn với hạn
Không tính đến các máy bơm nhỏ do người dân tự bơm để sản xuất thì trên địa bàn huyện Cát Tiên hiện có 4 trạm bơm lớn được xây dựng ở 4 xã để lấy nước từ sông Đồng Nai vào nội đồng phục vụ sản xuất, đó là Phước Cát 1, Phù Mỹ, Đức Phổ và trạm bơm Quảng Ngãi. Thế nhưng hiện nay cả 4 trạm bơm này đều bị “phơi vòi” do nước sông đã xuống dưới mực nước thiết kế tối thiểu hơn một mét. Theo số liệu của cơ quan chức năng, tại ba huyện nói trên, tính đến thời điểm này có hơn 4.000ha lúa và cây ăn quả thiếu nước tưới. Với diễn biến thời tiết hiện nay, con số này chắc chắn sẽ tăng lên trong những ngày tới.
Ông Hoàng Xuân Nghĩa, ở xã Nam Ninh, huyện Cát Tiên cho biết, 3 sào lúa của gia đình đã nhịn “khát” suốt hơn một tuần qua nhưng mãi hôm nay, khi ông cùng 5 hộ nữa hùn tiền lại mua 600m dây điện và thuê máy nổ mới bơm được nước vào đồng ruộng. Ngước mặt lên trời, ông Nghĩa ngao ngán: “Cứ nắng thế này biết ngày nào trời có mưa. Nhà nhà đua nhau hút nước cứu lúa rồi mãi con mương cũng cạn, lúc đó lúa không những khát mà còn chết cháy”.
Trao đổi với chúng tôi, ông Thạch Cảnh Dân – Phó chủ tịch Hội Nông dân huyện Cát Tiên cho biết: “Hạn đã làm lúa đông xuân trên địa bàn huyện thiệt hại nặng, tại 2 xã Nam Ninh và Tiên Hoàng hiện nay có trên 10ha lúa đang trong thời kỳ trổ bông bị chết trắng, và 39ha còn lại đang được người dân tìm mọi cách cứu nhưng không khả thi. Hồ Bàu Trắng là nơi cung cấp nước chính cho 2 xã này cũng đã báo động đỏ. Nếu trời tiếp tục nắng thì trong vòng 1 tuần nữa hồ sạch nước.
Ngoài ra, còn một diện tích lớn lúa bị thiệt hại khắp nơi trong huyện chưa thể thống kê, nhưng chắc chắn là năng suất sẽ rất thấp. Theo dự báo của Phòng Nông nghiệp thì trong tổng số hơn 4.000ha lúa đông xuân của huyện sẽ có khoảng 1.500ha bị thiếu nước tưới một cách nghiêm trọng trong những ngày sắp đến.
Xem nhẹ quyền lợi người dân?
Ông Phan Công Ngôn – Chi cục trưởng Chi cục thủy lợi Lâm Đồng – cho biết hiện nhiều khúc sông Đồng Nai, đoạn chảy qua địa phận tỉnh Lâm Đồng đã bị cạn trơ đáy do các nhà máy thủy điện chặn hết nguồn nước mà không chịu xả về phía hạ lưu.
Trước tình trạng trên, Sở Nông nghiệp và PTNT Lâm Đồng vừa có văn bản yêu cầu Công ty cổ phần thủy điện Đồng Nai khẩn trương xả nước đảm bảo đủ lưu lượng, tổng lượng và mực nước để phục vụ sản xuất. Công ty cổ phần thủy điện Đồng Nai cũng đã có công văn chuyển cho huyện Cát Tiên là “Cố gắng chờ. Đến ngày 1/4 tới đây, nhà máy thủy điện Đồng Nai 4 vận hành tua bin thì sẽ có nước”. Tuy nhiên, nếu như Nhà máy thủy điện Đồng Nai cũng chỉ hứa suông như họ đã từng hứa với hàng trăm hộ dân ở huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng đã vì lợi ích chung mà chấp nhận di dời, nhường đất cho dự án thế nhưng đến nay họ vẫn chưa nhận được tiền đền bù, giải tỏa hay tái định canh từ chủ đầu tư, khiến nhiều gia đình lâm vào cảnh khó khăn và đối mặt với cái đói…
Hy vọng rằng chính quyền tỉnh Lâm Đồng sớm tìm ra giải pháp hữu hiệu để đem lại cho người dân niềm hy vọng mới – niềm hy vọng được sản xuất như lâu nay!
