Sinh ra và lớn lên ở thôn Công Lương, xã Hoài Mỹ (Hoài Nhơn – Bình Định), năm 1997, Phan Chạng lên thôn Nam, xã Sông Cầu (Khánh Vĩnh – Khánh Hòa) mua đất khai hoang.
Sau 15 năm lập nghiệp trên quê mới, ông đã có trong tay một cơ ngơi bạc tỷ và đặc biệt hơn cả là bí kíp đưa nước tưới từ vùng trũng thấp lên đồi cao.
Con đường từ UBND xã Sông Cầu đến trang trại của ông Chạng dài khoảng 4km nhưng đường đi rất khó khăn. Trao đổi về cách làm ăn của mình, ông tâm sự: “Những năm đầu lập nghiệp tại đây, tôi gặp khó khăn chồng chất vì nương rẫy ở bên kia sông Cầu. Mùa nắng hạn phải bơm nước tưới cho vườn cây, mùa mưa phải dùng ghe xuồng để sang nương rẫy chăm sóc, thu hoạch”. Để lấy ngắn nuôi dài, ông trồng các loại cây như chuối, chanh, bưởi. Được Nhà nước hỗ trợ giống, ông đầu tư trồng 7ha keo, dầu, hương, sao, bằng lăng.
Ở Sông Cầu ruộng chỉ làm một vụ, nương rẫy chỉ xanh vào mùa mưa, còn mùa nắng thì đất khô cằn, nứt nẻ. Làm gì để có nước tưới cho những ruộng lúa, rẫy bắp trong mùa khô luôn nung nấu trong ông. Ông Chạng nghĩ nhiều lắm nhưng chưa tìm được cách làm hiệu quả. Rồi ý tưởng chợt lóe lên trong đầu ông, tại sao không lợi dụng sức nước để tạo thành chuyển động đưa nước lên cao. Nghĩ là làm, ông nghiên cứu lắp đặt ống, chạy thử cánh quạt nước… nhưng đều thất bại. Không nản chí, ông lại tiếp tục nghiên cứu, chỉnh sửa. Ý chí khát khao làm giàu, khát khao sáng chế đã thôi thúc ông làm việc ngày đêm, không biết mệt mỏi và chiếc máy bơm nước chạy bằng sức nước do ông sáng chế đã hoàn thành.
Để tưới cho hơn 2ha vườn đồi, nếu dùng nhiên liệu chạy máy bơm sẽ khá tốn kém. Ông so sánh, nếu dùng nhiên liệu tưới cây trong mùa nắng hạn sẽ tốn khoảng 2.400 lít dầu, nhưng máy bơm chạy bằng sức nước do ông sáng chế vừa tiết kiệm tiền của, vừa không gây ô nhiễm môi trường.
Máy bơm nước tự động không cần nhiên liệu của ông Phan Chạng sáng chế hoạt động theo nguyên tắc: Sức nước chạy cánh quạt qua trục chuyền 1/28 tua, tức là cánh quạt chạy 1 vòng thì đầu bơm nước chạy 28 vòng, cánh quạt kéo đầu bơm đẩy nước lên, có công suất 30 – 50 m3/giờ, hoạt động liên tục ngày đêm. Tiếng lành đồn xa, chuyện về người nông dân sáng chế ra máy bơm nước không cần dùng nhiên liệu được nhiều nông dân trong và ngoài tỉnh đến tham quan, học tập. Họ đến nhà, đến nương rẫy nhờ ông chỉ cho cách làm máy.
Điều đáng nói là chi phí cho một chiếc máy này chỉ tốn khoảng 1 triệu đồng với những nguyên liệu thô sơ có sẵn ở địa phương. Có máy, bà con từng bước chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đưa những loại cây có giá trị kinh tế cao vào sản xuất. Màu xanh đã phủ trên nương rẫy, đem đến những mùa cây trái bội thu. Đến nay, ông Chạng đã giúp trên 10 hộ nông dân ứng dụng thành công, phù hợp với những mô hình làm vườn ở địa hình đồi núi, gần sông suối, vừa dễ làm, vừa ít tốn kém.
Sáng kiến của ông Chạng đã đoạt giải Ba tại Hội thi sáng tạo khoa học – kỹ thuật tỉnh Khánh Hòa lần thứ 2. Tuy nhiên, với ông, phần thưởng lớn nhất chính là lợi ích kinh tế mà chiếc máy bơm mang lại đang góp phần thay đổi diện mạo cho vùng đất nghèo khó Sông Cầu.
Hay nhỉ. Nếu tác giả có video clip cho bà con thấy tận mắt máy chạy thế nào thì sẽ sinh động hơn rất nhiều.
Đầu bơm của Đắc lắc kéo bằng máy nổ xịt cả khói, chạy 1800 vòng/phút mà chỉ kéo nổi khoảng 20m3/giờ, vậy đây là loại đầu bơm gì chạy có 28 vòng/1 vòng bánh xe nước mà tải nổi 30-50m3/giờ nhỉ? Hay là bên trong chạy bằng nguyên liệu “hạt nhân”?
Các bạn cũng biết bánh xe nước ở vùng Tây Bắc VN kéo cái chày giã gạo chạy chậm rì rì đó mà, cái này cũng phải kiểm tra kỹ càng thử xem, chứ tôi thì không tin đâu.
Ở Lâm Đồng, thời bao cấp người ta có chế ra cái bơm chạy bằng sức gió, kéo cái bơm pít-tông, mà nước lên chắc chỉ đủ tưới kiểng quanh nhà. Sau đó cái dạng này từ từ biến mất vì đầu tư nhiều mà công suất chẳng là bao vì Lâm đồng… ít gió!
Cái vòi nước chảy như trong hình mà nói 30 -50 m3/h, hay thật.
Khoảng 6-7 m3/h là hết cỡ.
Xưa nay thì …”nhà báo nói thêm” tí xíu thôi mà!
Một vấn đề nữa: Cái máy bơm này đưa nước lên được độ cao bao nhiêu m? Nhà báo đưa tin không đầy đủ, tiếc thật!